Cloud: what’s in a name?

Laatst gaf ik een aantal medewerkers van Raet uitleg over technologische veranderingen. We kwamen te spreken over Cloud-ontwikkelingen en met name over public cloud. Tot mijn verbazing bleken er twee personen in de groep van overtuigd dat alle data die je in de public cloud stopt, voortdurend over de aarde heen en weer flitst en wat nu in Amsterdam staat, kan binnen 10 minuten in Tokyo staan, en kort daarna in Chicago. Public cloud betekende volgens hen dat je data zo volatiel was als elektriciteit en dat data zich als het ware voortdurend automatisch tussen data centers in de gehele wereld verplaatste.

De werkelijkheid is echter heel anders, haast volledig omgekeerd. Wie data in een public cloud zet, kan meestal aangeven in welke regio hij die data wil hebben (West-Europa, Azië, US). Volledig automatisch wordt dan een data center in die regio geselecteerd, en de data wordt daar opgeslagen. Sterker nog, er wordt automatisch een specifieke server (of deel van een SAN of database) geselecteerd om die data op te slaan. De public cloud provider vertelt je niet exact de locatie, maar het is een locatie die echt voor jou gereserveerd is.  Er is eigenlijk niets anders aan de hand dan wanneer je binnen het netwerk van je organisatie data opslaat. Je weet niet precies waar je organisatie haar servers heeft staan, maar je kunt vanaf je werkplek die data opslaan en terughalen.

Public cloud providers als Microsoft en Amazon zorgen daarnaast voor "geo-replicatie": ze bewaren een kopie van je data in een ander data center, ver verwijderd van de plaats waar de data normaal opgeslagen wordt, om in geval van een calamiteit altijd nog een backup van de data te hebben. Zelfs al valt er een vliegtuig op het data center, dan nog raak je geen data kwijt. Grotere organisaties hebben dat zelf ook al geregeld (vaak “uitwijk” genoemd) zonder dat hun medewerkers dat beseffen.

Dus wat is hier nu aan de hand? Als het zoveel lijkt op de huidige praktijk binnen organisaties, waarom is er dan zo’n andere perceptie ontstaan? Op de eerste plaats benadrukken techneuten graag de technische transparantie van de cloud: Alles is zodanig geregeld dat zelfs als alles plotseling aan de andere kant van de wereld zou staan, alles gewoon doordraait en de gebruiker helemaal niets in de gaten heeft. De schijn wordt gewekt alsof het de praktijk van alle dag is. Dat is het niet, simpelweg omdat de cloud providers er geen enkel belang bij hebben om data continu te verplaatsen over de wereld. Het kost handenvol geld, is enorm intensief en het levert de gebruiker niets op: waar het ook staat, het werkt "gewoon".

Daarnaast vertellen public cloud providers niet waar je je data zich precies bevindt. Ze weten het precies: in data center x, rack y staat op server z jouw data. Maar ze laten het graag vaag: ze willen geen gemakkelijk doelwit worden voor dwazen die de zaak op willen blazen. En het is ook niet interessant voor de gebruiker om te weten in welk data center en op welke server je data precies staat: het werkt “gewoon” zonder dat je die kennis hebt, en de cloud provider heeft maximale vrijheid om data te verplaatsen als dat zo uit komt (bij vervanging van hardware bijvoorbeeld).

Tenslotte is er de term "Cloud": wat is er nu ongrijpbaarder dan een wolk?  Zelfs na zoveel eeuwen meteorologie kan Helga van Leur nog steeds niet met zekerheid vertellen of en hoe laat het morgen gaat regenen. En ook onze taal helpt niet mee: wie met zijn hoofd in de wolken loopt, is niet aan het opletten. En wolken staan dan model voor de betrouwbaarheid van je data opslag?

En waar de public cloud juist de zorgen van gebruikers rondom IT kan wegnemen, is het tegenovergestelde beeld ontstaan. De marketing heeft volledig gefaald,  maar de techneuten hebben er zelf ook hard aan meegeholpen. Het concept is prima, de beeldvorming niet. Iemand suggesties voor een andere term?