Wouter Hoeffnagel - 14 februari 2015

Nationaal Online Privacy Debat is groot succes (video)

Het Nationaal Online Privacy Debat, georganiseerd door Kaspersky Lab, was een groot succes. Onder leiding van journalist Charles Groenhuijsen zijn deelnemers uit de politiek, het onderwijs, de wetenschap en het bedrijfsleven in debat gegaan over privacy online. Hoe moet privacy in de praktijk worden vormgegeven? Hoe ernstig zijn bepaalde privacyschendingen? Dit soort vragen stonden in het debat, donderdag 12 februari gehouden in de Glazen Ruimte in Maarssen, centraal. 

Privacy staat dit jaar hoog op de agenda van zowel politiek als de samenleving. De aandacht voor privacy wordt vooral aangewakkerd door toenemende dataregistratie en de steeds verdergaande digitalisering, wat privacybescherming onder druk zet. Steeds meer burgers zijn zich hierdoor bewust van de noodzaak hun privacy te beschermen. 

Privacy opgeven voor voordelen
Tegelijkertijd wijst onderzoek van onderzoeksbureau Right uit dat bijna een derde van de burgers bereid is privacy op internet (deels) op te geven als hiermee voordelen behaald kunnen worden. Dit gedrag is opvallend, aangezien hetzelfde onderzoek ook aantoont dat 90% van de Nederlanders de bescherming van hun online privacy belangrijk vindt. “Het onderzoek toont aan dat privacy unaniem belangrijk wordt gevonden, maar dat niemand maatregelen neemt om zijn of haar privacy daadwerkelijk te beschermen”, legt Martijn van Lom, General Manager van Kaspersky Lab Benelux, uit. 86% van de respondenten blijkt niet te weten wat er in de praktijk precies met hun persoonlijke gegevens wordt gedaan. 

Nederlanders hebben daarnaast maar weinig aandacht voor privacywetgeving. Slechts 12% van de ondervraagde Nederlanders stelt bekend te zijn met de huidige wetsvoorstellen rondom online privacy. “Als je vraagt naar wetgeving en discussies in de Tweede Kamer blijkt bijna niemand daar iets van af te weten”, aldus Van Lom. 

Debat
Deze tegenstelling was aanleiding voor een debat tussen autoriteiten uit zowel het bedrijfsleven, de wetenschap als de politiek. Het Nationaal Online Privacy Debat telde in totaal negen deelnemers:

  • Micha Mos, fractievoorzitter van GroenLinks in Amsterdam 
  • Sander Klous, hoogleraar Big Data aan de Vrije Universiteit Amsterdam 
  • Geert Munnichs, senior onderzoeker bij het Rathenau Instituut
  • Michiel Steltman, directeur van Stichting Digitale Infrastructuur Nederland (DINL) 
  • Maarten den Braber, onafhankelijk Digital Health Strategist 
  • Marcel Joosten, directeur bij de Nederlandse online retailer Centralpoint.nl
  • Vincent Böhre, directeur van Stichting Privacy First
  • Eva de Leede, deelneemster aan de Nationale DenkTank
  • Jornt van der Wiel, Security Researcher (GReAT team) bij Kaspersky Lab Benelux

‘Regie bij de gebruiker leggen’
“Het is goed om te zien dat veel verschillende partijen op het Nationaal Online Privacy Debat het erover eens zijn dat de regie over privacy weer bij gebruikers moet komen te liggen. Gebruikers zouden veel meer controle moeten hebben over wat er met hun persoonsgegevens gebeurd. De regie daarover is op dit moment volledig zoek”, zegt Michiel Steltman, voorzitter van Stichting Digitale Infrastructuur Nederland (DINL). “Gebruikers geven vooraf via een vinkje toestemming om informatie voor bepaalde doeleinden te gebruiken, maar de concrete regie over wat er daadwerkelijk met deze gegevens wordt gedaan ontbreekt.”

Martijn van Lom voegt daaraan toe: “Privacy is een combinatie van regelgeving en eigen verantwoordelijkheid. Bepaalde regels worden opgelegd door de overheid om de privacy van burgers te beschermen, terwijl burgers in de praktijk zelf verantwoordelijk zijn voor de wijze waarop zij met deze regels omgaan. Gebruikers zullen immers zelf de spelregels in acht moeten nemen als zij bijvoorbeeld online een transactie doen. Bij deze regels horen documenten waarin de spelregels uiteen worden gezet: de voorwaarden. Dit zijn vaak enorme lappen tekst, die bijna niemand doorleest.” 

‘Mensen nemen voorwaarden niet meer serieus’
De General Manager staat dan ook kritisch tegenover dit soort voorwaarden. “Je kunt tegenwoordig niet meer verwachten dat mensen de regelgeving die wordt opgelegd en de documenten die hierbij horen serieus nemen. Je bent zoveel tijd kwijt om dit soort documenten goed te begrijpen en hier wellicht met leveranciers over in discussie te gaan dat je per jaar dagen zou moeten investeren. Gebruikers kunnen in de praktijk dan ook eigenlijk niet anders dan deze regels accepteren, waardoor zij de regie over hun persoonlijke informatie kwijtraken.” Eva de Leede pleit daarom voor een labelsysteem met duidelijke inconen die de inhoud van voorwaarden behapbaar maakt voor consumenten. Naast deze iconen moeten echter ook de de daadwerkelijke voorwaarden inzichtelijk blijven. 

Een ander idee dat tijdens het debat werd geopperd om voorwaarden begrijpelijker te maken is het creëren van een dashboard dat gebruikers helpt hun privacy beter te beschermen. Gebruikers zouden in zo’n dashboard kunnen opgeven waar zij op het gebied van privacybescherming prioriteit aan geven. Bijvoorbeeld dat transactiegegevens te allen tijde veilig zijn. Het dashboard analyseert vervolgens de voorwaarden van verschillende leveranciers, waarna gebruikers geadviseerd worden over de partijen waarvan de algemene voorwaarden het beste aansluit op hun wensen.. Concrete plannen voor een dergelijk dashboard zijn er overigens (nog) niet. 

Scheiden tussen regels voor consumenten en bedrijven
Marcel Joosten, e-commerce director bij online retailer Centralpoint.nl, ziet daarnaast een duidelijke scheiding tussen wet- en regelgeving voor consumenten enerzijds en bedrijven anderzijds, wat de bescherming van privacy compliceert. “De Europese Unie is heel beschermend en betuttelend ten opzichte van burgers. Dat is niet van toepassing voor bedrijven.”, aldus Joosten. Consumenten worden volgens Joosten gezien als onwetend, terwijl bedrijven worden gezien als een verzameling van mensen die op de hoogte is van alle gevaren. Deze verdeeldheid zou aangepakt moeten worden met eenduidige privacywetgeving, waarbij Joosten een voorkeur uitspreekt voor een aanpak die een middenweg kiest tussen de huidige twee uitersten in privacybescherming.

Tijdens het privacy debat zijn diverse foto’s gemaakt die je hier kunt bekijken. De beelden zijn ook vastgelegd op film. Kijk hier voor een korte sfeerimpressie.

Bekijk het rapport om pdf. Kaspersky Event final.pdf

Copaco | BW 25 maart tm 31 maart 2024 Trend Micro BW BN week 10-11-13-14-2024
Copaco | BW 25 maart tm 31 maart 2024

Wil jij dagelijkse updates?

Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief!