20 jaar commerciële datacenters: van kostbare bandbreedte naar consolidatieslag

BIT is opgericht in een slaapkamer in Veldhuizen, maar inmiddels beschikt de organisatie over drie datacenters waaruit zakelijke diensten geboden worden op het gebied van colocatie, internetverbindingen, managed hosting en outsourcing. Dit jaar bestaat het bedrijf twintig jaar, een mooi moment om terug te blikken en vooruit te kijken. Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen van de afgelopen twee decennia binnen commerciële datacenters? En waar gaat de markt naar toe?

Opkomst van het internet

De opkomst van het internet zo’n twintig jaar geleden, heeft ervoor gezorgd dat bedrijven niet langer de IT-omgeving binnen het eigen kantoor hoefden te houden. Banken, overheidsinstellingen en universiteiten die voorheen over interne datacenters beschikten, kregen een keuze. Al snel ontstonden de eerste internet service providers die e-mail, hosting en internetverbindingen aanboden, maar tegelijkertijd kwam er steeds meer vraag naar serverruimte. De belangrijkste driver hiervoor waren de kosten van bandbreedte. Tien tot vijftienduizend gulden per maand voor genoeg bandbreedte maakte dat het internet commercieel nog weinig aantrekkelijk was om zelf in te investeren. Zo ontstonden de eerste datacenterdiensten.

De redenen om te kiezen voor een externe datacenterdienstverlener zijn in twintig jaar natuurlijk flink veranderd. Bandbreedte is niet langer de grootste investering, die eer gaat nu naar koeling, stroom en bijvoorbeeld brandbeveiliging. Een datacenter moet optimaal zijn ingericht om te voorkomen dat de dienstverlening te lijden heeft onder eventuele storingen of calamiteiten. Vloerbedekking in een datacenter? We kunnen het ons nu niet meer voorstellen.

Virtualisatie meest invloedrijk

Net als in ieder segment is ook de datacentermarkt onderhevig aan duidelijke golfbewegingen. Waar bedrijven er eerst voor kiezen om alles zelf te doen, besluiten ze zes jaar later alles toch buiten de deur te plaatsen. Om een paar jaar later weer gedeeltes terug te halen. Zo stapten twee tot drie jaar geleden veel bedrijven over naar de public cloud, maar groeien datacenterdiensten nu weer mede dankzij de vele securitydiscussies. De grootste invloed op commerciële datacenters kwam van virtualisatie. Aan de ene kant een boost voor datacenterdiensten, doordat het aantrekkelijker werd om zaken te automatiseren of online te zetten, maar het heeft in het begin ook een keerzijde gehad. Werden er eerst vier losse servers buiten de deur geplaatst, nu hadden organisaties voldoende aan één. Aan de andere kant groeide wel het stroomverbruik per rack. Tradtioneel was 5 tot 8 Ampère voldoende, terwijl we nu al zitten op 32 tot 96 Ampère per rack. Hierdoor komt het voor dat oudere datacenters niet voldoende stroom kunnen leveren, waardoor twee racks ingezet worden waar één afdoende zou moeten zijn.

Duurzaamheid

De datacentermarkt blijft in beweging, ook de komende twintig jaar. Natuurlijk komen er steeds meer nieuwe technologieën bij, maar ook de focus op duurzaamheid neemt steeds verder toe. Al jaren wordt er gesproken over de ecologische footprint van datacenters. En terecht als je kijkt naar de hoeveelheid stroom die verbruikt wordt in datacenters. Er zijn en er worden vele technologieën ontwikkeld om het stroomverbruik terug te dringen. De Nederlandse datacenters investeren hier volop in, bijvoorbeeld door gebruik te maken van directe koeling met buitenlucht. Maar ook de hardwarefabrikanten staan niet stil. Vrijwel zonder uitzondering pochen ze met meer rekenkracht tegen een lager stroomverbruik. Een ander, minder voor de hand liggend, voorbeeld is aanpassing van de temperatuurtolerantie van IT-apparatuur. Deze is de afgelopen jaren gestegen en hierdoor is het bijvoorbeeld mogelijk om de operationele temperatuur te laten stijgen van 21 naar 25 graden. De diverse hardwarefabrikanten werken hard aan verdere verbetering van de temperatuurtolerantie, waardoor de temperatuur in datacenters de komende jaren verder zal kunnen stijgen. Dit betekent een enorme energie- en kostenbesparing.

Consolidatieslag in de datacentermarkt

Er zijn veel mooie voorbeelden van commercieel succesvolle datacenters. Dat in combinatie met het gegeven dat er de afgelopen jaren veel markten het een stuk zwaarder hadden, denk bijvoorbeeld aan de vastgoedmarkt, maakt dat er opvallend veel datacenters worden overgenomen en nieuwe spelers bij komen. Zoveel, dat je je af kunt vragen of dat wel goed gaat. Het aanbod lijkt harder te groeien dan de vraag en het risico dat nieuwe spelers failliet gaan, is hierdoor zeker aanwezig. En wat gebeurt er dan met de servers? Men vergist zich soms in de hoeveelheid kennis en investeringen die nodig zijn voor succes. Vastgoedinvesteerders die kiezen voor een datacenter in plaats van kantoorruimte doen dit uiteraard met het oog op commercieel potentieel. Maar dan moet wel de juiste kennis voorhanden zijn om bijvoorbeeld ook problemen adequaat aan te pakken. We kunnen wel zeggen dat nieuwe datacenters technisch vrijwel altijd in orde zijn, maar dit geldt niet altijd voor het beheer. De mensen die er werken zijn minstens zo belangrijk als de techniek.

Wido Potters, sales en support manager bij BIT