Redactie - 19 april 2016

FinTech: It's happening today

Begin februari was een forse afvaardiging van de financiële sector naar Amsterdam gekomen voor het congres ‘Breaking Barriers, let’s talk FinTech’. Want barrières zijn er nog voldoende voor banken en verzekeraars die succesvol willen zijn in FinTech, zo bleek ook tijdens deze dag. Het stadium waarin je nog kunt kiezen voor innovatie is de sector echter allang voorbij.

De aftrap van het congres werd gegeven voor Nick Jue, directievoorzitter van ING Nederland, dat het initiatief had genomen voor het event. Plaats van handeling: het überhippe B. Amsterdam in Amsterdam-Oost, waar drie felgekleurde Trabantjes je bij binnenkomst tegemoet treden als relikwieën van een analoog verleden. De ideale plek dus om met je start-up de wereld te veroveren en je te laven aan duurzame koffie en interessante lezingen.

Jue trok tijdens zijn toespraak de vergelijking tussen een olifant en een greyhound (hazewindhond), waarbij de olifant staat voor de krachtige maar logge traditionele bank en de greyhound voor de snelle maar nog iele start-up. Jue heeft er vertrouwen in dat de olifant de wedstrijd alsnog kan winnen.

De directievoorzitter van ING Nederland deed ook The Orange Code uit de doeken, de nieuwe bedrijfscultuur waarmee de bank wil aansluiten bij succesvolle start-ups als Spotify en Netflix. Een kwestie van dingen aanpakken, zorgen dat ze gebeuren, anderen helpen om succesvol te zijn en – hoe kan het ook anders – altijd een stap voor lopen.

Het grootste deel van de toehoorders was echter niet afgekomen op de tips van Jue maar op de lessen van de Amerikaanse start-up goeroe Eric Ries, goed voor meer dan 500.000 wereldwijd verkochte exemplaren van start-up Bijbel The Lean Start-up.

Door middel van crowdfunding – via het platform Live on Demand – was Ries overgevlogen van Silicon Valley naar onze hoofdstad. Voor veel (Fin)Tech fans was het een aangenaam weerzien met de nog altijd studentikoos ogende eind dertiger – bescheiden baardje, ruitjesoverhemd, kistjes-achtige schoenen.

Hipsters
Bijna een jaar geleden stond hij op hetzelfde podium om tijdens een ander innovatie-event zijn lezing te houden. Hoewel de aanwezigheid van de nodige hipsters met zorgvuldige gecoiffeerde baarden anders doet vermoeden, begint Ries met een ontnuchterende vaststelling: het stereotype beeld van college drop outs die vanaf hun zolderkamertje de wereld veroveren met een uitvinding klopt niet. “De bekende voorbeelden zijn juist groot geworden in een omgeving die innovatie stimuleerde.” En daar schort het volgens hem nogal eens aan, een stellingname die hij onderbouwde door op humoristische wijze te vertellen over bedrijven die hij adviseerde en waar innovatie vooral bestond uit het in groot comité bespreken en implementeren van vernieuwing.

Onder die dikke deken van corporate bureaucratie schuilen volgens Ries in iedere organisatie interne ondernemers. Iedere start-up is volgens de Amerikaan een experiment, waarbij het vooral gaat om zo snel mogelijk de strategie te kantelen als daar behoefte aan is. Ries maakt daarmee een einde aan de in veel organisaties nog altijd vigerende wetenschappelijke benadering van bedrijfsprocessen. “Veel bedrijven denken nog als Frederick Taylor, waarbij niet experimenteren maar in het gelid lopen word beloond. Maar waarom negentig dagen gebruiken om iets nieuws uit te rollen, terwijl je er veel sneller uit kunt zijn of iets werkt of niet?”

Veel bedrijven laten zich volgens Ries nog leiden door angst. “Niemand wil de boodschapper van slecht nieuws zijn. Maar als je in beeld brengt wat het risico van een minimaal levensvatbaar product werkelijk is, de tijdlijn voor het experiment scherp stelt en op tijd draait (het kernbegrip ‘Pivot’ in de theorie van Ries, RP) kan er weinig mis gaan. Je moet je ook afvragen wat voor bedrijf je bent als je vernieuwing uit de weg gaat omdat je bang bent voor één klant.”

Tsunami
Yuri van Geest, door spreekstalmeester en zelfbenoemd technologie-evangelist Justin Halsall aangekondigd als Ambassador of Singularity, maakt na de pauze met een stukje handycamfilm van een toerist van de naderende tsunami van 2011 duidelijk dat aankomende grote verschijnselen automatisch leiden tot verwondering zonder acute, maar wel noodzakelijke actie. “De tsunami is de metafoor voor wat er nu gebeurt om het gebied van disruptieve innovaties. We ‘framen’ een nieuw fenomeen, terwijl we het niet begrijpen. Caring why will be the next competitive advantage”, aldus Van Geest die zijn lezing, gelet op het internationale karakter van het gehoor, maar in het Engels houdt.

Het is volgens hem een misvatting dat de grote fintechrevolutie nog moet komen. “It’s happening today!” Hij wijst op de Chinese bedrijven eBaotech en Alibaba die samen een cloudplatform voor ‘micro insurance’ zijn begonnen. De nieuwkomers die zich nu op bancaire deeldiensten richten als betalen en lenen, zullen volgen Van Geest in de toekomst gaan samenwerken om banken aan te vallen op nu nog onneembare vestingen als M&A en API-management. En ja, banken hebben nu nog het vertrouwensvoordeel ten opzichte FinTechs (al hebben ze er de afgelopen jaren van alles aan gedaan om dat vertrouwen kwijt te raken) maar Van Geest wijst op de blockchain waarbij ‘automated digitized trust’ de rol van trusted third party heeft overgenomen.

Hij wijst verder op de ontwikkelingen rondom robotisering, quantum computing, DeepMind –“better in analyzing data than humans” – en andere vormen van artificial intelligence. Waar bestaande banken nu nog worden ‘geholpen’ door verschillende formats, met name bij internationale financiële transacties, bewijst de succesvolle Rotterdamse startup Jaccoo met haar cloud4banking volgens Van Geest dat die barrières ook geslecht zullen worden. “Everything will be fluid and flexible.”

Bestaande structuren
Dat klinkt als een doomsday scenario voor de Nederlandse financiële sector die sinds de financiële crisis toch al sterk aan gewicht en aanzien heeft verloren. Maar volgens Don Ginsel, oprichter van Holland FinTech, is Nederland van oudsher een innovatieve speler in de financiële sector. “We waren het eerste land met een aandelenbeurs en op het gebied van payments, trading en security hebben we nog steeds formidabele technologie.”

Op het gebied van FinTech zijn volgens hem wel inspanningen nodig. In de eerste plaats financieel. Vorig jaar werd in Nederland omgerekend 90 miljoen dollar geïnvesteerd in FinTech-bedrijven, zo hield Ginsel de toehoorders voor. Een aardig bedrag, goed voor een derde positie achter Engeland/Ierland en de Scandinavische landen, maar slechts een fractie van de 25 miljard dollar die mondiaal in FinTech wordt gestoken.

Investeerders begrijpen volgens Ginsel maar al te goed dat democratisering begint bij de manier waarop de economie is vormgegeven. Het gebruik van bestaande structuren brengt bedrijven niet dichter bij hun klanten, stelt hij. “Wat de klanten gebruiken en waar ze tegenaan lopen, moet het uitgangspuntzijn. Ze kunnen daarbij al kiezen uit nieuwe oplossingen, waarom zouden financials die nieuwe blokken niet zelf inzetten, in plaats van te kiezen voor bestaande structuren als verzekeringen of leningen?”

De overheid heeft volgens Ginsel nog te weinig oog voor financiële innovatie. “Er is een heel innovatiebeleid opgetuigd, waarbij FinTech geen enkele rol speelt.” Sterker nog: de overheid dreigt volgens hem door regulering de financiële innovatie die er wel is te beperken. “De time to market is essentieel bij innovatie. Als je anderhalf jaar moet wachten op een bankvergunning is dat dodelijk.”

De oplossing schuilt volgens hem in een omgeving waar FinTech start-ups met een beperkt risico (voor de samenleving) kunnen pionieren. De samenleving heeft volgens hem echter vooral veel te winnen bij FinTech. Er zijn verschillende andere sectoren buiten de financiële, waar de kennis van nut kan zijn, meent Ginsel. “Neem alleen al de gezondheidszorg. Twintig procent van de kosten bestaat uit administratie! FintTech oplossingen kunnen bijdragen aan het in de hand houden van steeds verder oplopende kosten in die sector.”

Ontmenselijking
Maar, zo werpt iemand uit het publiek ook bij deze lezing tegen, leidt een te forse nadruk op FinTech niet al te zeer tot een ontmenselijking van de sector? Ginsel: “55% van al het werk doen we al met behulp van computers. Je ziet nu al dat een fors deel van het werk in de financiële sector wordt overgenomen door techniek, maar daar komen ook nieuwe dingen voor in de plaats.” Om de Nederlandse FinTech beweging meer tractie te geven wil Holland FinTech – waarbij zich nu al meer dan 130 bedrijven hebben aangesloten – in het Tripolis gebouw nabij de Amsterdamse Zuidas een Fintech Metropolis realiseren.

Op kleinere schaal doet mede-oprichter Patrick de Zeeuw dat al met zijn start-up bootcamp Global voor FinTech en (cyber)security start-ups. In de vijf jaar dat hij leiding geeft aan de bootcamp passeerden al 320 bedrijven de revue. “Negen van de tien bedrijven die hier zijn gestart werden een succes, waar dat normaal negen van de dertig bedrijven zijn.” Dat heeft in zijn optiek niets te maken met de mate waarin deze start-ups financieel worden ondersteund. “Iedereen kan businessangel zijn. En of je dan mij moet volgen… Van de zestien bedrijven waarin ik zelf een aandeel heb gehad zijn er negen mislukt.”

Bestaande financiële instellingen die zelf een start-up mentaliteit willen krijgen, doen er volgens hem goed aan om het micromanagement ten aanzien van het eigen innovatiebeleid los te laten. “Je leert vooral veel op het gebied van innovatie door zelf een vaardige mentor te worden.” Banken moeten in zijn beleving nog echt leren om open te staan voor innovatie. Als voorbeeld haalde hij Aviram Siboni, oprichter en ceo van MultiSense, op het podium. Diens bedrijf, dat software voor klantverificatie en -authenticatie combineert met biometrie, stuitte in eerste instantie ook op een weinig stimulerende bank in de zoektocht naar financiering. “Na twee maanden mochten we een keer langskomen. Voor een kop koffie.” Het is volgens De Zeeuw een belangrijke les voor FinTech. “Het begint allemaal met de constatering dat een corporate geen start-up is."

Door: Robert Paling

In samenwerking met Banking Review

Trend Micro BW BN week 10-11-13-14-2024 Copaco | BW 25 maart tm 31 maart 2024
Trend Micro BW BN week 10-11-13-14-2024

Wil jij dagelijkse updates?

Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief!