Redactie - 01 november 2016

Hoezo digitale revolutie?

In 1996 kreeg ik mijn eerste laptop, een IBM Thinkpad 300. Oud president Thomas J. Watson gebruikte het woord ‘THINK!’ vaak om zijn IBM-medewerkers te motiveren en inspireren. De naam Thinkpad is daarvan afgeleid. Het ontwerp van de Thinkpad was gebaseerd op de Japanse Bento ‘broodtrommel’, een traditionele minimalistische zwarte doos waar Japanners normaal hun middageten in meenemen naar hun werk.

De van origine Duitse ontwerper Richard Sapper, vanaf 1980 hoofd Industrial Design consultant voor IBM, noemde het een simpele zwarte sigarendoos die, als je hem opende, verrassend moest zijn. Halverwege 1997 werd mijn 300 omgeruild voor de Thinkpad 310, die ik als een soort vintage museumstuk nog op zolder heb staan.

Er draaide Windows 95 op, dat in 1995 was uitgekomen en het eerste 32 bit besturingssysteem van Microsoft was. Ook introduceerde Microsoft toen de startknop en taakbalk. De startknop werd in reclamecampagnes gebruikt om aan te geven dat het opstarten van programma’s nu veel gemakkelijker was. Daarom werd de song ‘Start me up’ van de Rolling Stones in die reclame gebruikt. Pikant detail is dat de song ook de tekst “You make a grown man cry” (‘Je maakt een volwassen man aan het huilen’) bevat.

Bimbo Phone
In datzelfde jaar kreeg ik ook mijn eerste mobiele telefoon, de Nokia rinGo, een nog analoge telefoon waarvoor Nokia zijn best had gedaan de bediening zo simpel mogelijk te maken. Hier maakten ze ook veel reclame mee: ook minder technische gebruikers zoals ouderen deze konden telefoon bedienen. Dat leverde het toestel de bijnaam ‘Bimbo Phone’: zelfs ‘domme blondjes’ konden hem bedienen. Vooral in Zweden waren vrouwelijke gebruikers kwaad over deze Nokia-positionering.

Mijn analoge telefoon werd al in 1997 vervangen door de digitale 3110, mijn eerste GSM-versie. Het GSM-netwerk was vanaf 1993 in Nederland steeds verder uitgerold, zodat de dekkingsgraad intussen voldoende was gevorderd. Ook deze oude 3110 heb ik nog steeds als nostalgisch exemplaar in bezit.

Hoezo digitale revolutie?
Eigenlijk ben ik dus al twintig jaar mobiel met zowel laptop als telefoon. Zoveel is er eigenlijk ook in mijn werkomgeving niet veranderd. Ik werkte toen ook al veel ‘on the road’ en thuis; niet anders dan mijn huidige werkpatroon er nu uitziet. Dus vanuit historisch perspectief is mijn werkplek en werkpatroon de laatste twee decennia niet wezenlijk veranderd. Hoezo digitale revolutie?

Natuurlijk weet ik dat ik niet de gemiddelde Nederlander ben wat betreft gebruik van nieuwe techniek en ICT. Anderzijds verschil ik ook niet veel van mijn collega’s die een soortgelijke historie van laptop en mobiel telefoonbezit hebben. Dus het is best goed om eens terug te kijken om de snelheid van onze techniek te relativeren. Mijn vrouw en dochters hadden nog vóór het jaar 2000 elk de beschikking over een mobiele telefoon, (mijn oude) laptop’s en andere PC’s in huis. Dus we zijn als gezin intussen al bijna twee decennia redelijk digitaal.

Wat is er nu echt anders?
Natuurlijk is er veel veranderd. In 1996 hadden we nog de dienst Girotel van Postbank die in 1986 was ontwikkeld. Hiermee kon je via de telefoon je saldo elektronisch opvragen en offline aangemaakte betalingen doorgeven. Pas in 1997 werd Girotel mogelijk via een ISDN-verbinding en in 1998 kwam een eerste simpele versie voor internetbankieren. Digitaal betalen avant la lettre.

Via een modem moesten we via een analoge telefoonlijn verbinding maken met de provider en werden de digitale gegevens doorgegeven en opgehaald. Je hoorde in die tijd de elektronica nog piepend en zuchtend zijn digitale arbeid uitvoeren. Net zoals oude stoommachines hun prachtige mechaniek van hun systemen lieten zien en horen. Met mechanisch verwisselbare floppy discs van 1,44 MB werden je gegevens opgeslagen. Voor een nieuwe versie van Windows waren soms wel 12 installatie-floppy discs nodig. Dat was de realiteit voordat de CD hiervoor beschikbaar kwam.

Digitaal was toen nog high tech
De wereld was in die tijd nog grotendeels analoog en gebaseerd op papier als informatiedrager. De digitale versie was soms de kopie van het originele, papieren document. Digitale technieken waren high tech; een professioneel deel van de markt dat voor de gewone consument nog ver weg was.

Onze grootste verandering deze jaren is dat in feite de high tech-sector is verdwenen. Alles is nu high tech geworden, het is geen onderscheidende bedrijfstak meer. Digitale informatievoorziening is een nutsvoorziening geworden, voor iedereen bereikbaar en betaalbaar. Dat is de revolutie die momenteel plaatsvindt. Hier en in alle landen ter wereld. Er zijn mensen die al wel een mobiele telefoon hebben maar nog niet zijn voorzien van stromend water, die andere belangrijke nutsvoorziening.

Digital is de norm
Zoals Peter Hinssen in zijn boek ‘The new normal’ in 2010 al beschreef: digitaal is de norm geworden, voor iedereen en overal. Hierdoor vindt een democratische omslag plaats waardoor de klant altijd gelijk gaat krijgen. Digitale markten maken het mogelijk (bijna) elke informatie over producten, leveranciers en gebruikers te verzamelen. Dat geldt niet alleen voor de commerciële markt maar ook voor de overheid.

De burger kan meer dan vroeger informatie en kennis verzamelen over zijn overheid; die overheid ook controleren en makkelijker aanspreken. Net zoals intussen de spreuk ‘de klant heeft altijd gelijk’ zal ook de spreuk ‘de burger heeft altijd gelijk’ meer en meer opgeld doen. Met de komst van de digitale stad en de digitale overheid ontstaat de noodzaak ook onze manier van besturen en regeren aan die nieuwe wereld aan te passen. Net zoals in de jaren zestig de oude gevestigde partijen óf verdwenen óf radicaal vernieuwden, zal dat de komende jaren ook gebeuren. Zeker nu de economie weer aantrekt en we weer wat beter naar de toekomst kunnen en durven kijken, zal die verandering niet lang op zich laten wachten.

Conclusie
Enerzijds verandert onze wereld meestal niet zo heel snel, over een revolutie kunnen we helemaal niet spreken. Zeker niet voor de oplettende en betrokken burgers. Maar als je niet goed oplet en enige tijd niet helder hebt gevolgd wat allemaal plaatsvindt of zelfs al heeft plaatsgevonden: voor hen lijkt het of het een revolutie is. Een ommekeer in denken en doen van wat men tientallen jaren daarvoor elke dag gewoontegetrouw deed of ervoer.

De digitale economie ontwikkelt zich op veel plaatsen tegelijkertijd met dezelfde patronen en invloeden. Zoals Johan Cruyff placht te zeggen: ‘je gaat het pas zien als je het doorhebt’. Dat geldt voor onze digitale wereld ook: digitaal is al enkele jaren de norm geworden en elk proces, elk product en elk systeem zal daardoor veranderen. Niet in een knal of een boem, maar geleidelijk voor degenen die dat proces serieus en met interesse volgen.

Door: Hans Timmerman, CTO Dell EMC Nederland

Copaco | BW 25 maart tm 31 maart 2024 Trend Micro BW BN week 10-11-13-14-2024
Copaco | BW 25 maart tm 31 maart 2024

Wil jij dagelijkse updates?

Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief!