Romantiek in de IT

Eind vorig jaar werden Hans Timmerman, CTO bij Dell EMC Nederland en Robin Kuepers, Server Line of Business Director bij Dell EMC, EMEA, geïntroduceerd als eerste ‘Digital Doctors’ op de platformen van Executive People en Dutch IT Channel. In die hoedanigheid beantwoorden ze vragen over Digitale Transformatie; die zij kregen van CIO’s van enkele grote Nederlandse ondernemingen. De afgelopen weken ontvingen de Digital Doctors nog meer vragen van klanten en partners. In de volgende blog-reeks zullen zij ook die vragen behandelen.

Hans Timmerman behandelt de vraag van Rob van der Heijden, IT-specialist: Hoe brengen we de romantiek terug in de IT?

Je hoort het vaker. Vroeger was het knusser, liever, gemoedelijker en vooral optimistischer in de IT. Informatietechniek had nog een zweem van geheimzinnigheid om zich heen. Vol verbazing en ongefundeerd optimisme. We gingen de wereld veroveren. Met bijzondere machines en lastige programmeertalen heel bijzondere dingen doen.

Gemoedelijke IT
Tsja, die oude gemoedelijke tijd in de IT is wel verdwenen. Het is een wereld van efficiency en kostenbeheersing geworden, van doorlooptijdverkorting tot arbeidsreducties. IT is steeds minder de ondersteunende functie maar de kern van het proces. En dus weinig romantisch meer, omdat het de motor van de business is geworden met alle zakelijkheid die daarbij hoort. 

Twee jaar geleden plaatste Vrij Nederland een stuk met de titel ‘Helpt de techniek de romantiek om zeep?’ Betekende toename van techniek in het leven ook toename van gevoel en emotie? We kunnen steeds meer zien en horen wat er om ons heen gebeurt. We kunnen met techniek levens verbeteren en tekortkomingen opheffen. Mooi ingevulde romantische wensen, want een kenmerk van romantiek is dat mensen wezens met verlangens zijn en tekorten willen opheffen. De mens heeft nog nooit zoveel vrijheid gehad om zichzelf te zijn. 

Verlichting
In een artikel van Hidde Boersma op De Correspondent verdiept hij zich in het terugverlangen naar de romantiek in onze technische wereld. Zoals hij zegt: ‘Lokaal, in harmonie met de natuur, het liefst in eigen tuin. Zo willen de neo-romantici dat hun voedsel, hun geneesmiddelen en meer worden geproduceerd’. In die reacties resoneert de romantiek, een stroming die als reactie op de Verlichting en de eerste industriële revolutie ontstond: terug naar het eenvoudige en de natuur. 

Authentiek, intuïtie en individualiteit voerden in de Romantiek de boventoon. Hebben wij na een periode van zeer veel technische vooruitgang ook weer behoefte aan ‘terug naar vroeger’? Is de moderne digitale samenleving te snel gekomen? Onze voedselketens zijn onzichtbaar geworden, democratische instituties te ondoorzichtig en techniek in ons leven te dominant, volgens Hidde Boersma. 

Terugverlangen
Het is terugverlangen naar de tijd dat het leven nog overzichtelijk was. Klimaatverandering is lastig te begrijpen en in hoeverre kunnen we daar als mens werkelijk iets meer aan doen dan ons goed voorbereiden? Kunnen we terug naar de Middeleeuwse eenvoud? De tijden vóór de industriële revoluties waren puur en romantischer. Er zit iets in, immers veranderingen die te snel gaan, kunnen velen niet meer bijhouden en haken af. 

In een cartoon laatst in de New York Times zegt een man tegen zijn vrouw: ‘Everything was better back when everything was worse.’ Een mooie uitspraak. We vergeten de nare dingen en herinneren ons de mooie dingen. Daarom vinden we (bijna) alles van vroeger beter. 

En dat terwijl de wereld de laatste dertig jaar aantoonbaar op bijna alle gebieden beter is geworden. Honger, ziekten, vervuiling en armoede zijn enorm teruggedrongen. Het is veiliger dan ooit maar toch voelen we ons onveiliger dan ooit. Mogen we nog optimistisch zijn?

Vooruitgang met behoud van het goede
Ook in de politiek viert de romantiek welig. Terug naar vroeger toen het beter was. Terwijl we niet terug kunnen, we kunnen in de tijd slechts voorwaarts. Als dingen te veel zijn veranderd, zijn ze af te zwakken maar men moet niet het kind met het badwater weggooien. Romantiek is eventjes terugverlangen naar de mooie tijden van vroeger, maar in werkelijkheid waren er toen meer slechte dan goede tijden. Dus is het rationeel beter naar de toekomst te kijken en zoveel mogelijk goede dingen te behouden. 

Het is lastig twintig jaar vooruit te kijken, en toch vragen we dat aan onze leiders en politici. Hoe wilt u dat onze samenleving er over tien, twintig jaar uitziet? Dat is iets anders een korte termijn planning van de komende vier jaar. Dat is nadenken over de dan beschikbare techniek, de dan mogelijke samenleving en de dan mogelijke economie. 

Zaken als een basisloon, korte werkweken, hogere pensioenleeftijd, betere zorg, meer lokale productie, digitaal ondersteunde kleinschaligheid, autonome voertuigen en veel goedkopere energie. Toch hoor ik weinig politici over deze vergezichten praten en dat maakt dat we dan maar verlangen naar vroeger. 

Romantiek in de IT
Terugkomend op de vraag of de romantiek nog terugkomt in de IT: persoonlijk denk ik het niet. Wie de romantiek van het nieuwe, het onbezonnen, het avontuur of het gemoedelijke terug wilt, moet gaan werken in de nieuwe werelden van 3D-printen, gentechnologie, kunstmatige intelligentie, big data of nanotechnologie. Op die gebieden zijn we net zoals de IT vijftig jaar geleden, bezig om technologie - kennis van techniek - om te zetten in werkbare en bruikbare techniek. Nieuwe oplossingen uitproberen terwijl we niet eens weten of het uiteindelijk succesvol zal worden. 

Optimisme of pessimisme
Uitvinders, ontwikkelaars en innovatoren bezitten het ongebreidelde optimisme dat een romantisch gevoel geeft. Dat ons laat verlangen naar de volgende dag, dat we weer nieuwe dingen kunnen vinden of uitvinden. Inclusief de serendipiteit, het vinden van het onverwachte en ongezochte dat soms de mooiste (uit-)vindingen zijn. Maar om dat te kunnen, moet iemand naar de toekomst willen en durven kijken. Beseffen dat het morgen beter kan als we het echt willen. 

Echter als de toekomst niet is te veranderen, ligt pessimisme op de loer. Zeker als de vanzelfsprekende groei is verdwenen. En onze kinderen zich minder kunnen ontwikkelen dan we zelf hebben gekund. Maar die tijden hebben we eerder meegemaakt, onze economie is niet altijd voorspoedig geweest. De bekende Kondratieff-golf van vijftig jaar wisselt al eeuwen zijn voor- en tegenspoed af op basis van nieuwe techniek en economische overmoed. 

En juist nu, op het moment dat we weer ongebreidelde, technische mogelijkheden krijgen aangereikt, slaat de (economische) angst toe. En slaan we met romantische nostalgie om naar vol pessimisme. 

Epiloog
Romantiek zijn persoonlijke gevoelens van nostalgie zoals ik die in deze blog ook zeker heb laten doorklinken. Ze zijn oprecht en gemeend. Ik kijk positief naar de toekomst, ondanks alle onzekerheden in de politiek, de wereld en economie. Net als these leidt tot antithese en vervolgens tot een synthese, zo leidt optimisme en pessimisme uiteindelijk tot realisme. Daarom moeten we door deze periode van pessimisme heen, om met realisme onze economie weer te doen groeien. Het lef te hebben onze maatschappij naar de toekomst toe te vernieuwen en als maatschappij weer samen een gemeenschappelijk doel te hebben. 

Digital Transformation Conference 2017
Op 15 juni 2017 vindt de tweede Digital Transformation Conference plaats in De Fabrique te Maarssen. Een dag boordevol inspirerende sprekers, best practises, netwerkmogelijkheden en ideeën om aan de slag te gaan met digitale transformatie. 

Registreer vandaag nog voor deze tussenstop naar digitaal leiderschap! 

Door: Hans Timmerman, CTO Dell EMC Nederland