Kabinet vindt dominante positie digitale platforms onwenselijk

Het kabinet vindt een blijvende dominante positie van digitale platforms onwenselijk. Dat belemmert de toetreding van nieuwe bedrijven en beperkt de online keuzevrijheid van consumenten en ondernemers. Staatssecretaris Mona Keijzer (foto), van Economische Zaken en Klimaat, stelt daarom in een beleidsbrief aan de Tweede Kamer drie maatregelen voor om in te kunnen grijpen bij deze mededingingsproblematiek.

Het kabinet zet voor digitale platforms in op scherper toezicht en zo nodig ingrijpen vooraf, passende toepassing van mededingingsregels door bijvoorbeeld data mee te wegen en aanpassing van criteria voor het melden van een fusie of overname. Bijvoorbeeld door naast omzet ook de transactiewaarde mee te wegen. Digitale platforms kunnen daardoor niet zomaar toekomstige concurrenten, zoals nu nog kleine startups, opkopen zo meldt het Kabinet.

Staatssecretaris Keijzer (EZK): “Digitale platforms zijn niet meer weg te denken en bieden gemak en economische kansen. Maar we hebben ook zorgen over blijvende dominantie, het verstoren van markttoegang voor kleinere en startende ondernemers en dus een gebrek aan concurrentie. Dit speelt bijvoorbeeld bij appstores waar aanbieders afhankelijk zijn van Apple en Google. Het is wenselijk om eerder en doelgerichter te kunnen ingrijpen. Daarom heb ik drie concrete voorstellen om ons mededingingsbeleid aan te passen aan het digitale tijdperk.”

Bevoegdheid voor toezichthouder om sneller online marktdominantie aan te pakken

De verantwoordelijke toezichthouder moet de bevoegdheid krijgen om vooraf in te grijpen (ex-ante) als een platform een positie dreigt te krijgen waar ondernemers of consumenten niet meer omheen kunnen. Er kunnen dan bijvoorbeeld verplichtingen worden opgelegd om meer data te delen met andere bedrijven of een platform kan worden gedwongen om te stoppen met het manipuleren van zoekresultaten.

Daarnaast stelt het kabinet dat zogenoemde richtsnoeren, waarin de toepassing van mededingingsregels is vastgelegd, worden aangepast. Bijvoorbeeld door ook de rol van data mee te wegen bij het beoordelen van concurrentievraagstukken bij platforms.

Transactiewaarde onderdeel van fusiedrempels maken

Als grotere bedrijven samengaan, moeten zij dit melden bij de toezichthouder als de omzet van de betrokken partijen bepaalde waarden overschrijdt. Deze fusiedrempel houdt echter het veelvuldig opkopen van - nog kleine - toekomstige concurrenten door grote platforms niet tegen. Zo kwam enkele jaren geleden zelfs de fusie tussen WhatsApp en Facebook niet boven de fusiedrempel uit.

Daarom wil het kabinet dat er beter passende criteria komen voor het melden van een overname. Bijvoorbeeld door naast omzet, ook rekening te houden met de transactiewaarde van een overname.

Aanpassen mededingingsbeleid op Europees niveau

Staatssecretaris Keijzer stelt voor om de drie maatregelen op Europees niveau te nemen. Omdat grote digitale platforms binnen de gehele EU actief zijn, is het voor een effectieve aanpak noodzakelijk om dit niet per land in nationale regels te doen. Ook voorkomt dit dat een platform in de ene lidstaat aan strengere regels gebonden is dan in een andere lidstaat.

De staatssecretaris is hierover al in gesprek met andere lidstaten en bepleit deze aanpassingen eveneens in Brussel. De nieuwe Europese Commissie gaat na mei 2019 een belangrijke rol spelen in het verwezenlijken van haar ambities.