NVWA zette ontwikkeling van Inspect door ondanks waarschuwingen van BIT

De Nederlanders Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft de ontwikkeling van het ICT-systeem Inspect doorgezet ondanks waarschuwingen van het Bureau ICT-Toetsing (BIT). Het ICT-project werd afgelopen week alsnog gestopt door minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (foto).

Minister Schouten maakte afgelopen week vrijdag in een brief aan de Tweede Kamer bekend een 'periode van herbezinning' te hebben ingelast. Dit aangezien de kosten van het ICT-project uit de hand dreigde te lopen. De kosten werden aanvankelijk geschat op 36 miljoen euro, met een oplevering eind 2019. Door tegenvallers zou het project echter twee jaar langer duren en maar liefst 95 miljoen euro gaan kosten.

BIT waarschuwde voor budgetoverschrijding

Het BIT waarschuwde begin 2019 al dat het project vele tientallen miljoenen euro's meer zou gaan kosten en daarnaast niet voor eind 2021 klaar zou zijn. Ook in 2017 zette het bureau al vraagtekens bij het project, maar de NVWA wilde toen volgens de NRC 'onder geen beding stoppen'. Het BIT schrijft hierover in een rapport van 3 april 2019: "Wij hebben de toenmalig minister van Economische Zaken geadviseerd alleen door te gaan met het programma als op dat moment het volgende zou zijn gerealiseerd:

• Een succesvol werkend en in beheer genomen systeem voor HAP en Tabak, en inspecteurs in dit domein die alleen nog maar werken met het nieuwe systeem.
• Een realistisch en gedegen inzicht in de te verwachten doorlooptijd en de kosten van BLIK op basis van een schatting van de omvang van de nog te bouwen functionaliteit.
• Een plan voor het vervolg waarin bovenstaande punten zijn meegenomen."

"Dit advies is niet opgevolgd", concludeert het BIT. "In het najaar van 2017 is Inspect live gegaan voor het domein Tabak. In juni 2018, negen maanden later dan gepland, volgde het inspectiedomein HAP, op een aantal onderdelen na, zoals Privaat Orgaan Controlesystemen (POC) en Formulebedrijven. Wel heeft de NVWA eind 2017 onderzoek laten uitvoeren door adviesbureau Berenschot om na te gaan wat nodig is voor verantwoorde invoering van Inspect in de overige domeinen."

In april al geadviseerd te stoppen

Het BIT adviseerde in april al te stoppen met de ontwikkeling van Inspect. "Wij denken dat het programma PI&I tientallen miljoenen meer gaat kosten dan € 95 miljoen en dat het veel langer gaat duren dan eind 2021 om het af te ronden. Daarbij zien wij dat de NVWA met Inspect een oplossing ontwikkelt die zo complex is dat het beheer en onderhoud ervan tot hoge kosten gaan leiden. Bovendien sluit de ontwikkelde oplossing niet voldoende aan bij de gebruikerswensen en is het programma PI&I na vier jaar nog niet in control. Wij adviseren u om een periode van bezinning in te lassen. Voer een toekomstige vernieuwing slechts in kleine, beheersbare stappen uit", schreef het BIT in het rapport.

Minister Schouten heeft onder meer voormalig topambtenaar Peter Hennephof toegevoegd aan de dagelijkse leiding van de NVWA. Hennephof geeft al langer advies aan het UWV en was eerder hoofddirecteur van de Dienst Justitiële Inrichtingen. Daarnaast onderzoekt een externe commissie van deskundige de oorzaken die hebben geleid tot het mislukken van Inspect. Deze commissie gaat ook advies uitbrengen over de mogelijkheid delen van Inspect te behouden om eerdere investeringen niet verloren te laten gaan.