Hoe beïnvloed Smart Mobility onze wegen?

In Europa wordt Smart Mobility in verschillende steden in vooral Nederland, Zweden, Denemarken en Duitsland geïmplementeerd. De opvatting over wat voor infrastructuur geschikt is voor de mobiliteit is in de afgelopen 20 jaar veranderd. De oude manier van denken - het bouwen van wegen of andere infrastructuur en deze steeds verder uitbreiden - wordt vervangen door een nieuwe manier van denken: hoe informatie- en communicatietechnologieën kunnen worden gebruikt om de prestaties van de bestaande infrastructuur en transportsystemen te optimaliseren.

Inner City Blues

Leven in een grote stad is aan snelle veranderingen onderhevig die verder versterkt worden door technologie. Moderne stedelijke economieën zijn afhankelijk van internetconnectiviteit en burgers hebben behoefte aan snelle, toegankelijke vormen van vervoer op maat. In de EU woont 75% van de bevolking in een stad en heeft behoefte aan Smart Mobility op basis van duurzame vervoerssystemen om de economische efficiëntie, welzijn en milieu te verbeteren. Volgens de Wereldbank gebruiken steden ongeveer 65% van de totale energie en creëren 70% van de uitstoot van broeikasgassen. Tegelijkertijd zijn steden echter ook verantwoordelijk voor het grootste deel van de productie en consumptie (85% van het bnp van de EU wordt in steden gecreëerd). Als de steden van de wereld niet duurzaam zijn, loopt de wereldeconomie gevaar. Naarmate steden groeien, heeft inefficiënt en milieuonvriendelijk transport talloze gevolgen: de kwaliteit van het leven, de stedelijke productiviteit, het energieverbruik, congestie, luchtvervuiling en veiligheid- ze worden allemaal negatief beïnvloed.

Connected Transport Corridors

Sinds woensdag 13 november krijgen vrachtwagenchauffeurs die over de N279 bij Veghel rijden onmiddellijk informatie over hun bandenspanning dankzij sensoren in het wegdek. Als een vrachtwagen over de sensor in de weg rijdt, krijgt de chauffeur via een digitaal bord langs de weg alle informatie over de bandenspanning. Met de juiste bandenspanning is er minder kans op files en ongelukken, slijten de banden minder en verbruikt de vrachtwagen minder brandstof, en dit is belangrijk voor de doorstroming, veiligheid en duurzaamheid. De slimme bandenspanningsmeter is de tweede in zijn soort, de eerste -succesvolle- ligt in de A16 bij Rotterdam en hoort bij het landelijk programma “Connected Transport Corridors”. Connected Transport Corridors is een initiatief van de overheid en bestaat uit een breed consortium van overheidsinstanties, organisaties in de publieke sector, logistieke dienstverleners, verladers en IT-bedrijven die werken aan digitalisering van de logistiek. Met Corridors wordt de toegankelijkheid van steden en regio's vergroot, de veiligheid verbeterd en het vervoer duurzamer gemaakt. Meer dan 55 publieke en private organisaties doen mee, waaronder meer dan 40 transportbedrijven, verantwoordelijk voor een totaal van 3.500 ritten per dag. De Connected Transport Corridors maken gebruik van het bestaande telecomnetwerk en de infrastructuur, inclusief slimme verkeerslichten en enorme hoeveelheden Big data.

Big data zijn gegevens die met steeds grotere variëteit in toenemende volumes met een steeds hogere snelheid aankomen. Door dit alles te combineren, zal het mogelijk zijn om meer controle over het verkeer te hebben en de verkeersstroom te verbeteren. Logistieke dienstverleners die deelnemen aan het project profiteren van een grotere efficiëntie in de logistiek door verbeteringen zoals betere routeplanning, de integratie van overheidsgegevens in logistieke planningssystemen, voorspelling van aankomsttijden, rijden in konvooi en voorrang bij verkeerslichten.

Intelligente Verkeerslichten

Intelligente verkeersregelinstallaties, ofwel iVRI’s (intelligente auto’s + infrastructuur), vormen een van de pijlers van Talking Traffic en dragen bij aan de verkeersveiligheid. iVRI’s kunnen onderling communiceren, het aankomende verkeer via apps en navigatiesystemen herkennen en wegbeheerders hierover informeren. Wegbeheerders bepalen welke verkeersstromen voorrang krijgen. Zo kunnen weggebruikers bijvoorbeeld groen licht krijgen of behouden om (vrijwel) ongehinderd verder te rijden. De prioriteit, oftewel de tijd dat het verkeerslicht groen is, blijft behouden totdat de hele doelgroep / kolom het kruispunt is gepasseerd. Voorbeelden hiervan zijn prioriteit voor het openbaar vervoer, vrachtwagens of groepen fietsers. Een prioriteitspilot met iVRI’s, die begin 2019 in en rond Deventer werd gehouden, gaf prioriteit aan nood- en hulpdiensten, OV en vrachtverkeer bij intelligente verkeerslichten. Tijdens deze pilot kregen spoeddiensten op weg naar een incident automatisch groen licht bij kruisingen met een iVRI. Ook OV-bedrijven kregen waar mogelijk voorrang boven andere weggebruikers.

Volgens de evaluatie die in november werd gehouden lijkt de Talking Traffic-dienst merkbaar grote waarde toe te voegen. Dit jaar werden landelijk al zo’n 1200 verkeerslichten aangepast en binnen enkele jaren moeten alle 5500 verkeerslichten in Nederland geüpgraded zijn naar “Intelligent Verkeerslicht”. Een andere toepassing voor intelligente infrastructuur vinden we in Woensdrecht voor een fietsroute naar het naburige Bergen op Zoom die in de donkere wintermaanden als verkeersonveilig bekend stond. De stad installeerde 65 slimme LED straatlantaarns die automatisch aangaan wanneer een fiets nadert en zich vervolgens weer uitschakelen wanneer er geen verkeer is. Het maakt het voor de kinderen veiliger om na school in het donker tussen de twee steden te fietsen, en er is geen nadelige invloed op de fauna.

Verkeersstromen optimaliseren

Beschikbare gegevens van voertuigen (voertuigtype, locatie, rijrichting, snelheid, bestemming) maken het mogelijk om de wegen nog efficiënter te gebruiken. Zowel de huidige als de voorspelde verkeer niveaus op kruispunten / stukken weg kunnen verbeteren wanneer het verkeerslicht controleproces in realtime wordt geoptimaliseerd. Het doel is om wachttijden, reistijden en stops te minimaliseren. Zo testte Rijkswaterstaat op de A58 succesvol een pilot “C-ITS”. C-ITS staat voor cooperative intelligent transport systems, een internationaal verzamelbegrip voor de toepassing van informatie- en communicatietechnologieën in het verkeer dat beoogt om het verkeer veiliger, efficiënter, betrouwbaarder en milieuvriendelijker te maken. De auto’s op de snelweg worden met elkaar verbonden door Wifi-p hubs die langs de weg geplaatst zijn. Doordat bestuurders voortdurend geïnformeerd worden met alle info die nodig is om de doorstroming te verbeteren worden spookfiles vermindert. Volgens de planning van de autofabrikanten worden sinds dit jaar alle auto’s uitgerust met Wifi-p. Het belang van Big Data is ook Rijkswaterstaat niet ontgaan. Eén enkele auto heeft maar liefst 2.500 sensoren die relevante data produceren, van de sensoren die de ruitenwissers activeren bij regen tot passieve sensoren die de buitentemperatuur meten. Stel je voor wat een schat aan informatie miljoenen slimme auto’s kunnen opleveren.

Deze gegevens moeten verwerkt worden met inachtneming van zowel privacy als cyberbeveiliging én zonder controle over deze Big Data volledig uit handen te geven aan het bedrijfsleven. Veel van de nieuwe technologieën zijn onderling verbonden en kunnen elkaar versterken, zeker als deze kennis gedeeld wordt in multidisciplinaire platforms. Niemand kan immers alleen bergen verzetten. Alleen door onze krachten te bundelen en samen te werken, kunnen we onze ambities voor Smart Mobility waarmaken!

Door: Richard de Jong, Oponeo