Hoe identificeer en faciliteer je de datahelden die jouw datacultuur tot een succes maken?

Ze zijn in elk bedrijf te vinden: mensen die competentie uitstralen en de productiviteit, vaardigheden en het potentieel van iedereen om hen heen bevorderen. In uitzonderlijke omstandigheden vallen ze vaak nog eerder op. Managers die deze veelbelovende medewerkers kunnen aanwijzen vinden het vaak een uitdaging om hen te motiveren, faciliteren en aan boord te houden. De managers die daar wel in slagen doen dat door ervoor te zorgen deze mensen zich blijven ontwikkelen en meer invloed krijgen binnen de organisatie. Dat kan bijvoorbeeld zijn door hen een prominente rol te geven in de ontwikkeling en het behoud van een datacultuur.

Om optimaal gebruik te kunnen maken van de beschikbare data binnen een organisatie is een datacultuur noodzakelijk. Dit houdt in dat medewerkers zich bewust zijn van het belang van data, toegang hebben tot de data die zij nodig hebben, data op dezelfde manier ‘lezen en schrijven’ en zorgen dat deze accuraat is. Wanneer dit gewaarborgd is kunnen organisaties gefundeerde, datagedreven beslissingen nemen. Uiteindelijk valt of staat ook een datacultuur bij de mensen die er onderdeel van uitmaken. De eerder genoemde hoogvliegers kunnen in de rol van dataheld een enorm verschil maken.

Datahelden kunnen de organisatie helpen om waardevolle (nieuwe) inzichten op te doen en beslissingen of adviezen te onderbouwen. Ook kunnen ze bijvoorbeeld een belangrijke rol spelen bij de datavaardigheden van hun collega’s of als mentor optreden bij de verandering van processen en zo het supportteam ontlasten. Daarnaast kunnen ze simpelweg als voorbeeld fungeren voor collega’s om te laten zien wat datagedreven werken inhoudt door best practices te delen en door anderen te helpen om met data te experimenteren.

Potentiële datahelden identificeren

Organisaties die datagedreven (willen) opereren kunnen potentiële datahelden onder andere vinden onder medewerkers die beschikken over sterke datavaardigheden en bereid zijn om om die met collega’s te delen. In de praktijk blijkt dat datahelden vaak vanzelf boven komen drijven. Het zijn die mensen die een onmiskenbare passie voor data hebben en die door collega’s ook als zodanig worden erkend.

Sommige afdelingen, zoals marketing, finance en business development, kweken van nature vaker datafanaten. Toch kunnen datahelden overal in de organisatie opduiken. Het zijn die medewerkers die tijdens vergaderingen vragen stellen als: “op welke data baseer je die bewering?” of “heb je naar de data gekeken?”. Daarmee dagen zij anderen uit tot discussies die sterker op data leunen. Datahelden stellen niet alleen door data ingegeven vragen, maar gaan ook op eigen houtje op zoek naar antwoorden en bijten zich vast in data rondom specifieke topics. Neem nu bijvoorbeeld de Tableau COVID 19 Resource Hub, waar Tableau data over het coronavirus verzamelt van diverse gevalideerde bronnen en beschikbaar stelt voor analyses. Mensen vanuit allerlei functies en expertises maken zelf analyses om inzichten op te doen, conclusies te trekken en eventueel beslissingen te nemen.

Talent ontwikkelen

Zodra je als manager datahelden binnen de organisatie hebt geïdentificeerd, is het belangrijk om hen de vrijheid te geven om te definiëren wat dat precies voor henzelf inhoudt. Omdat deze rol zich vaak op natuurlijke wijze ontwikkeld is het wel belangrijk om vanuit het management de vinger aan de pols te houden en zo de focus op het bredere plaatje te waarborgen. Als manager kun je zo voor de desbetreffende medewerker helpen om te duiden hoe zijn of haar rol bijdraagt aan de ontwikkeling of uitvoering van de datastrategie.

Als datahelden de gelegenheid krijgen om deze rol op zich te nemen binnen het kader van hun eigen sterke punten, interesses en workload, geeft dat hen de ruimte om realistische en motiverende doelstellingen te definiëren. Ze zullen vervolgens echt gaan vliegen zodra zij ervaren hoe hun werk bijdraagt aan het dichten van gaten in de algemene (analyse)strategie van de organisatie. Het werkt motiverend als ze zich beseffen dat ze direct bijdragen aan het behalen van de bedrijfsdoelstellingen door collega’s te helpen bij hun datavaardigheden.

Optimaal faciliteren

Zodra de rol van dataheld is gedefinieerd, moeten datahelden de juiste ondersteuning krijgen om voor impact te kunnen zorgen. In mijn optiek zijn daarvoor twee dingen onmisbaar: erkenning en training.

Het is belangrijk om te onthouden dat zelfs de meest enthousiaste en ambitieuze werknemers gedemotiveerd kunnen raken als zij geen erkenning krijgen van hun management. Een manier om erkenning te geven is door hen zowel intern als extern zeggenschap te geven. In de praktijk kan dat betekenen dat zij de gelegenheid krijgen om tijdens branche-evenementen als spreker op te treden, te netwerken, gedachtes uit te wisselen en inspiratie op te doen. Intern is het van cruciaal belang om hen de ruimte te geven om input te geven voor data-initiatieven.

Tot is het noodzaak om niet te vergeten om datahelden training aan te bieden, ondanks dat ze al als data-expert worden gezien. Via e-learning, certificeringsprogramma’s en het bezoeken van evenementen van leveranciers kunnen zij hun vaardigheden naar een hoger niveau tillen, terwijl ze gemotiveerd blijven om anderen te inspireren.

Geef ze vleugels

Het maakt niet uit hoe volwassen je datacultuur is. Het identificeren van medewerkers die graag een steentje willen bijdragen en hen de instrumenten geven om dat te kunnen doen zou centraal moeten staan binnen elke analytics-strategie, nu en later.

Een nieuwsgierige, passievolle en creatieve medewerker die de ruimte krijgt om dingen voor elkaar te krijgen is voor elke organisatie van onschatbare waarde. Ik ben ervan overtuigd dat alle bedrijven hun medewerkers moeten aanmoedigen om het beste uit zichzelf te halen. En dat geldt niet alleen voor organisaties die hun datastrategie en -cultuur willen transformeren.

Diederick Beels, sales director Benelux bij Tableau