Wetenschappers en hoogleraren uiten zorgen over corona-apps

Een groep wetenschappers en hoogleraren waarschuwen in een brandbrief voor de risico's verbonden aan corona trackingapps. Zij roepen het kabinet voorzichtig om te springen met de inzet van dergelijke apps.

De wetenschappers en hoogleraren doen hun oproep in een open brief gericht aan minister-president Mark Rutte, ministers Hugo de Jong en Martin van Rijn van Volksgezondheid en minister Ferdinand Grapperhaus van Veiligheid en Justitie. Zij reageren hiermee op de recente aankondiging van de Nederlandse overheid om apps in te zetten in de strijd tegen het coronavirus.

'Ineffectiviteit en onbetrouwbaarheid leveren risico's op'

De partijen noemen het nut, de noodzaak, effectiviteit en betrouwbaarheid van corona-apps van groot belang. De groep roept op vooraf te testen of apps het gewenste resultaat opleveren, 'omdat ineffectiviteit en onbetrouwbaarheid juist kunnen leiden tot een groter risico op besmetting'.

Ook wijzen de partijen erop dat de Nederlandse regering zijn pijlen momenteel bijna uitsluitend lijkt te willen richten op de inzet van apps. De ondertekenaars van de brief benadrukken dat technologie echter zelden 'de oplossing is voor een bepaald probleem'. De wetenschappers en hoogleraren noemen het daarom van belang eerst goed inzichtelijk te krijgen welk probleem men exact wil addresseren en in hoeverre apps hiervoor een oplossing bieden.

'Ook andere rechten aangetast'

Daarnaast raken de apps niet alleen de privacy van gebruikers, maar ook andere rechten. Denk hierbij aan het recht op vereniging, recht op veiligheid, recht op gezondheid en het recht op non-discriminatie. De partijen stellen dat fundamentele rechten en vrijheden niet zomaar opzij gezet kunnen worden. "Daarvoor moet een gerechtvaardigd belang zijn, het moet strikt noodzakelijk zijn, evenredig en bovenal beperkt in de tijd."

Ook hekelen de experts het mogelijke verplichte gebruik van de apps. "Als het gebruik van de apps verplicht wordt gesteld, zou dat betekenen dat niemand zich niet meer zonder goed opgelade, compatibele mobiele telefoon mag verplaatsen. Dit is redelijkerwijs niet haalbaar en al zeker niet handhaafbaar", aldus de ondertekenaars. Zij stellen daarom geen voorstander te zijn van verplicht gebruik. Wel zien zij dat vrijwillig gebruik onder bepaalde omstandigheden feitelijk niet vrijwillig zal zijn. Indien apps bijvoorbeeld worden ingezet om toegang te verschaffen tot bepaalde plaatsen of als controle-instrument dienen voor handhaving is er geen sprake van echte vrijwilligheid. "De Apps mogen derhalve ook niet als zodanig worden ingezet."

De volledige brief is hier te vinden.