Grapperhaus en Keijzer: Brandstichtingen bij zendmasten zijn onacceptabel

De brandstichtingen in Nederlandse zendmasten van de afgelopen tijd zijn 'volstrekt onacceptabel'. In tenminste één geval is door een dergelijke brandstichting de bereikbaarheid van 112 aangetast. Voor zover bekend heeft dit niet tot persoonlijke ongevallen geleid.

Dit stellen minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid en staatssecretaris Keijzer van Economische Zaken en Klimaat reactie op Kamervragen. Het gaat om drie reeksen met Kamervragen gesteld door CDA-Kamerleden Van Den Berg en Van Dam, D66-Kamerleden Verhoeven en Paternotte en PvdA-Kamerlid Kuiken. Grapperhaus en Keijzer stellen dat de branden niet alleen de bereikbaarheid van het mobiele netwerk en alarmnummer 112 in gevaar brengen, ook kan gevaar kunnen opleveren voor de veiligheid van omwonenden. Zo kan een brand in een zendmast overslaan om de omliggende bebouwing. Voor zover bekend is de veiligheid van omwonenden tot nu toe niet in gevaar geweest.

Bereikbaarheid 112 aangetast

"Het alarmnummer 1-1-2 is zowel via vaste- als mobiele netwerken bereikbaar. Ten minste één brand heeft mogelijk impact gehad op de bereikbaarheid van 1-1-2. Deze situatie heeft voor zover bekend niet geleid tot persoonlijke ongevallen", schrijven Grapperhaus en Keijzer.

De schade aan zendmasten varieert sterk per incident. Wel benadrukken Grapperhaus en Keijzer dat de schade 'aanzienlijk' is. Opvallend is dat de minister en staatssecretaris aangeven dat er geen branden zijn geweest bij 5G-antennes. Dit terwijl de Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid (NCTV) vermoedt dat de brandstichtingen een extremistisch protest zijn tegen de komst van 5G-netwerken.

Tegelijkertijd vermoeden Grapperhaus en Keijzer wel dat weerstand tegen 5G de aanleiding is voor de brandstichtingen. "Door de er anti-5G- en anti-overheidsbewegingen doen verschillende complottheorieën de ronde, onder andere over een veronderstelde relatie tussen 5G-netwerken en de verspreiding van COVID-19. Het is voorstelbaar dat het plotselinge geweld mede is geïnstigeerd door complotdenkers met als doel de Nederlandse bevolking te ‘beschermen’ tegen de – in hun ogen gevaarlijke – overheid. Mogelijk spelen verveling en frustratie gekoppeld aan gedwongen thuiszitten een rol. De politie doet onderzoek naar de verdachten en hun motieven. Of en in hoeverre er een verband is met soortgelijke brandstichtingen in het buitenland is onderwerp van het lopende onderzoek", aldus minister Grapperhaus en staatssecretaris Keijzer.

Beveiligingsmaatregelen

Of aanvullende beveiligingsmaatregelen nodig zijn om telecomzendmasten te beschermen tegen brandstichting is nog onduidelijk. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat geeft aan in nauw overleg te staan met zowel de sector, het minister van Justitie en Veiligheid en de politie om dit te onderzoeken.

Hulpdiensten maken gebruik van dit communicatienetwerk. Grapperhaus kondigt aan dat C2000-zendmasten extra worden beveiligd. C2000 is een communicatienetwerk dat door hulpdiensten in gebruik is. Ook bij C2000-zendmasten is de afgelopen tijd brand gesticht. Hoe de beveiligingsmaatregelen inhouden wil Grapperhaus vanuit veiligheidsoogpunt niet uiteenzetten. Wel stelt Grapperhaus dat zij een preventieve en repressieve werking zullen hebben. Het beveiligen van alle C2000-zendmasten gaat naar verwachting drie maanden in beslag nemen.