Europees Hof van Justitie: Ongericht internet- en telecomdata verzamelen mag niet

Het ongericht verzamelen van internet- en telecomgegevens is in strijd met Europese privacywetgeving. Het is daarom niet toegestaan van providers te eisen dat zij metadata in bulk bewaren. Dit oordeelt het Europees Hof van Justitie.

Het hof doet de uitspraak in een rechtszaak die draait om de bevoegdheid van Belgische, Franse en Britse inlichtingendiensten om dergelijke data te gebruiken. De inlichtingendiensten willen metadata in bulk verzamelen en bewaren, zodat deze later kan worden ingezet voor de bestrijding van terrorisme en criminaliteit. Dit wordt ook wel een sleepnet genoemd.

Nationale veiligheid

Het gebruik van een dergelijk sleepnet is overigens niet in alle gevallen verboden. Indien de nationale veiligheid ernstig in geding is mag een overheid tijdelijk opdracht geven ongericht metadata te verzamelen. De duur hiervoor moet echter tot een minimum worden beperkt. Daarnaast moet een onafhankelijk instantie toezicht houden. Het algemeen gebruik van een sleepnet is niet toegestaan, oordeelt het hof.

Ook in Nederland verzamelen inlichtingendiensten metadata in bulk, bleek eind september uit rapportages van de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD). Zowel de AIVD als MIVD bewaren datasets in sommige gevallen te lang, oordeelde de toezichthouder. De diensten moeten binnen maximaal anderhalf jaar de relevantie van verzamelde data in bulkdatasets beoordelen. Indien deze deadline wordt overschreden, moet de dataset worden vernietigd. In verschillende gevallen zijn volledige datasets door de inlichtingendiensten als relevant gemarkeerd, zodat deze langer konden worden bewaard. De CTIVD uitte zich kritisch hierover en adviseerde deze data direct te verwijderen.