Groningen en ilionx brengen in kaart waar zeekweek een probleem vormt

De provincie Groningen en IT-dienstverlener ilionx slaan de handen ineen om de Noord-Groningse kweldernatuur te beschermen tegen de woekerende grassoort zeekweek. Met behulp van open source satellietdata en eigen machine learning-modellen brengt ilionx in kaart waar zeekweek een probleem vormt. Eén keer per jaar wordt hierdoor op een uniforme manier de status van de gehele Groningse noordkust in beeld gebracht. De provincie kan op basis van deze data haar begrazingsbeleid aanpassen en de effectiviteit hiervan meten.

De provincie maakte voorheen gebruik van de vegetatiekaarten van Rijkswaterstaat, die eens per zes jaar verschijnen. Dit is echter niet frequent genoeg voor een grassoort die in één jaar flink kan opkomen. De nieuwe manier van waarnemen zorgt voor een forse versnelling en uniformering van dit proces. Door machine learning-modellen in te zetten die automatisch onderscheid maken tussen zeekweek en andere vegetatie, worden actuele kaarten gemaakt van de huidige kweldernatuur. Samen met ecologen heeft ilionx deze kaarten vergeleken met een veldcheck op locatie. De satellietkaart van 2019 bleek in vrijwel alle gevallen goed in beeld te brengen waar zeekweek was verdwenen en waar het was opgekomen, ten opzichte van de laatste kaart van Rijkswaterstaat uit 2014.

De ontwikkelde methode heeft ook potentie voor andere vegetatiesoorten, zoals (duin)riet, signaalgewassen, invasieve exoten als reuzenberenklauw en Japanse duizendknoop, evenals heidevergrassing door de neerslag van stikstof. De machine learning-modellen van ilionx leggen trends bloot in grote datasets. Op deze manier is het eenvoudig, kosteffectief én schaalbaar om natuurgebieden te monitoren en de biodiversiteit in stand te houden.

Henk Staghouwer, gedeputeerde voor onder andere Landbouw, Visserij, Natuur, Landschap, Water en Wadden bij de provincie Groningen is er blij mee dat de financiële bijdrage van de provincie deze innovatie mede mogelijk heeft gemaakt: “Deze verbeterde manier van monitoren gaat ons, het Groninger Landschap en de landbouwers helpen om de Groningse kwelders gerichter te beheren. Zodat we de kwetsbare natuur op de kwelders kunnen herstellen en beschermen tegen overlast van grassoorten zoals zeekweek.”

Jakko de Jong, lead data scientist bij ilionx: “Remote sensing biedt een heldere blik op onze Nederlandse bodem. Door satellietbeelden te koppelen aan andere data en voorspelmodellen, krijg je vaker inzicht in de actuele stand van zaken en kun je dus sneller aanpassingen doen. Het mooie aan dit project is dat we samen met ecologen het veld zijn ingegaan. Zo krijgen we inzicht in de nuances, en kunnen we de kracht van kunstmatige intelligentie combineren met de ervaring van domeinexperts. Hierdoor wordt onze dienstverlening aan de provincie nog beter. Kortom, met dit nieuwe project wordt onze ambitie om de beste remote sensing partner in Nederland te zijn, verder versterkt.”