PAX: Gebruik militaire drones in Afrika neemt fors toe
Het gebruik van militaire drones neemt snel toe in heel Afrika, zo blijkt uit een nieuw rapport van vredesorganisatie PAX. Drones worden ingezet bij oorlog of bij terrorismebestrijdingsoperaties in het hele continent, terwijl er nauwelijks beleid, regels en procedures zijn die nageleefd worden bij de inzet van drones. Het rapport “Remote Horizons: Expanding use and proliferation of military drones in Africa”, laat zien dat in de afgelopen 14 jaar in tenminste 20 landen zowel Afrikaanse als buitenlandse staten drones hebben ingezet voor gewapend geweld.
Verkeerde informatie
Uit een onlangs uitgebracht VN-rapport bleek dat het Franse leger 16 burgers en drie bewapende mannen tijdens een huwelijksfeest in Mali heeft gedood, nadat informatie die verzameld was door een Franse drone verkeerd was geïnterpreteerd. Drones kunnen vaker ernstige civiele schade aanrichten, maar betrokken landen hebben deze militaire operaties en de gevolgen daarvan minder zichtbaar proberen te maken. Daarom uiten maatschappelijke organisaties en experts, waaronder PAX, nu hun zorgen en kritiek op de militaire drone operaties.
“Hoewel de drones in sommige gevallen ernstig burgerleed hebben veroorzaakt, lijkt het onwaarschijnlijk dat dat zal leiden tot minder militaire drone-operaties in Afrika. Daarom moeten we ervoor zorgen dat staten die betrokken zijn bij deze operaties transparantie- en verantwoordingsmaatregelen laten zien. Het beleid en de procedures rondom drones moet publiekelijk gedeeld worden, er moet onderzoek worden gedaan naar beschuldigingen van eventuele burgerslachtoffers en de gemaakte civiele schade moet bekend worden gemaakt”, zegt Richtsje Kurpershoek van PAX, een van de auteurs van het rapport.
Geen beleid rond gebruik drones
Tot op heden heeft nog geen enkel land dat betrokken is bij de drone operaties in Afrika uitgelegd wat voor beleid, regels en procedures zij handhaven wanneer zij militaire drones gebruiken. Dit is alarmerend, omdat de drones worden ingezet ter ondersteuning van bewapende groepen en uit de praktijk blijkt dat drones het gemakkelijker kunnen maken om over te gaan tot geweld doordat er geen risico’s aan verbonden zijn voor de eigen militairen en de kosten veel lager zijn. Zo hebben drones van de Verenigde Arabisch Emiraten burgerslachtoffers gemaakt in Libië, evenals Amerikaanse drones in Somalië. Er is grote zorg dat een snelle proliferatie en lagere kosten de drempel voor het gebruik van gewapende drones kunnen verlagen, wat de regionale veiligheid zou kunnen ondermijnen, burgerslachtoffers zou kunnen veroorzaken en wrok van lokale gemeenschappen kan aanwakkeren.
Kurpershoek: “Ondanks het toenemende gebruik van drones is er weinig politiek debat met Afrikaanse staten of de Afrikaanse Unie over de implicaties van het toenemende gebruik van dodelijk geweld met militaire drones. Terwijl lokale en internationale mensenrechtenorganisaties wel hun bezorgdheid uiten over het gebruik ervan en het gebrek aan transparantie. Om escalerende drone-oorlogen door zowel statelijke als niet-statelijke actoren te voorkomen, is er een breder debat en actie nodig om het toenemende gebruik van dodelijk geweld met militaire drones aan banden te leggen.”
Lees het rapport in PDF.
