Axians: Nieuw paradigma voor data en AI

In organisaties is het besef wel doorgedrongen dat AI al snel een cruciale technologie aan het worden is voor hun business. Het is bij uitstek de manier om waarde te halen uit data. Maar hoe ga je daar in praktijk mee om. We spraken hierover met Rob Hoefnagel van Axians, die een nieuw paradigma ziet ontstaan voor het inzetten van AI en data.

“Met Data en AI zijn we in een nieuwe fase aangeland”, zegt Rob Hoefnagel, Business Unit Manager Business Analytics bij Axians. “Dat geldt zowel voor de technologische mogelijkheden, waar met name de cloud zorgt voor een enorme push, als voor de snel veranderende vraag vanuit de business. Er is sprake van zoveel nieuwe mogelijkheden dat je inmiddels echt wel kan spreken van een nieuw paradigma. En in het hogere MKB, waar wij met name actief zijn, zien we ook een behoorlijke gretigheid om in de nieuwe fase te stappen. Bedrijven zijn toe aan een nieuwe stap.”

Tot nog toe werd data voornamelijk gebruikt om sturingsinformatie te genereren en te rapporteren aan het management. “De focus lag daarbij vooral op financiële en sales-gerelateerde data. Maar wat je nu steeds meer ziet is dat data ook direct gebruikt wordt om bijvoorbeeld machines op de werkvloer in een fabriek aan te sturen. Er is daarbij sprake van een samensmelten van operationele – en informatietechnologie, de OT en de IT. Hierdoor is sprake van verbinding tussen het kantoor en de werkvloer en ontstaan er legio nieuwe mogelijkheden en kansen om efficiënter om te gaan met de beschikbare resources.”

Gezondheidszorg
Ook in de gezondheidszorg ziet hij sprekende voorbeelden van dit samensmelten van OT en IT. “Er is daar enerzijds sprake van een opmars van digitale assistenten van de arts, zoals slimme röntgenapparaten. Maar je ziet ook dat er hele ketens geoptimaliseerd worden. Men kijkt dan bijvoorbeeld naar de vraag welke resources er allemaal nodig zijn als het aantal patiënten gaat toenemen. Dat zijn hele complexe vraagstukken, waarbij data een hele grote rol speelt bij het ondersteunen van de planners om de continue wijzigende zorgbehoefte in te kunnen vullen met de beperkte resources.”

Maar hoe kan de business echt waarde halen uit het slimmer gebruik van beschikbare data? “In de wereld van data worden doorgaans twee doelstellingen voor de slimmere inzet van data onderscheiden. Enerzijds is er de optimalisatie van processen, anderzijds het mogelijk maken van geheel nieuwe businessmodellen. Dat laatste is voor 98% van de bedrijven nog wel een stap te ver: zij hebben gewoonweg nog niet de mogelijkheid of capaciteit om disruptief te zijn in hun markt.”

“Maar het optimaliseren van de huidige processen is voor de meeste bedrijven wel relevant. Wat je dan ook ziet is dat er voor heel veel bestaande functies digitale assistenten worden ingezet, met name gericht op het doen van voorspellingen en aanbevelingen. Wij hebben bijvoorbeeld engines gebouwd die uiteindelijk in de gehele keten voor minder waste zorgt door het verbinden van de productie en de optimale voorraad in een supermarkt. Dat draagt bij aan doelstellingen op het gebied van duurzaamheid, maar levert de business ook enorm veel voordeel op”

Mogelijkheden
“Iedereen hoort en leest veel over AI. Het gevoel dat ze ‘iets moeten’ met al die nieuwe mogelijkheden leeft inmiddels wel bij de meeste organisaties. En je hebt binnen elk bedrijf ook wel enkele early adopters die hun nek durven uit te steken. Maar de initiatieven die daaruit voortkomen zijn meestal eenmalig. Daarom hebben wij sterk ingezet op het samen met de klant opstellen van meerjarenplannen, waarin meer ruimte is om innovatie daadwerkelijk door te voeren.”

“We maken dan de ‘business datadromen’ inzichtelijk en brengen goed in kaart hoe deze ambitie kan worden verbonden aan de technologie strategie en de digitale competenties en capaciteiten van de organisatie. Hiermee leggen we een fundament voor de datagedreven ambities en is het voor het management van een organisatie echt mogelijk om deze ambities waar te maken in een tempo die hierbij past.”

“Wat ik hierbij zie is dat veel bedrijven de uitdagingen die het innoveren aan ze stelt nog proberen binnen hun organisatie op te lossen, terwijl de oplossing voor een probleem in een keten kan worden opgelost of voor een gehele branche toepasbaar kan zijn. Je ziet hierbij de opkomst van branche specifieke platformen om de kennis hierover te verankeren en de branche als geheel vooruit de duwen.”

Talent
Nieuw talent worstelt vandaag de dag nog vaak met de dagelijkse praktijk in een organisatie. “Innovatie-initiatieven ontstaan vaak op afdelingsniveau, en de directie is te weinig betrokken waardoor talent afhaakt. Het aantrekken en behouden van het talent dat nodig is om de innovatie in te zetten is hiermee een grote uitdaging voor organisaties die innovatie nog niet goed georganiseerd hebben. Er staat een hele generatie van jong talent klaar, die veel meer digitaal is opgegroeid. Maar die talenten willen wel uitgedaagd worden; ze zijn hierbij ook op zoek naar purpose passend bij hun generatie. Dit is hiermee een groot vraagstuk dat op directieniveau moet worden verankerd.”

Ethiek
Tevens speelt spelen in verschillende branches op ethische aspecten een belangrijkere rol. “Bedrijven hebben daar steeds meer aandacht voor. Sommige bedrijven zijn zelfs al bezig om het gebruik van data en algoritmes te verankeren in de ISO-normering. Ik zie dat de relevantie van ethische aspecten van AI sterk verschilt per branche. In de gezondheidszorg is ethiek bijvoorbeeld van enorm belang, maar bijvoorbeeld ook in de beveiligingsbranche, omdat juist daar de kans op onterechte profilering op basis van bijvoorbeeld etnische kenmerken erg groot is. Dat geldt eigenlijk voor alle situaties waar personalisatie toegepast wordt. Dan is goede regelgeving erg belangrijk. Maar bij de toepassing van AI ter optimalisatie van een productieproces in een fabriek, raak je veel minder aan ethiek.”

“Over het algemeen zou je kunnen zeggen dat we nu in de fase zitten waarin we steeds meer inzet van slimme digitale assistentes zien. De volgende hieruit voortvloeiende stap is dat we zullen zien dat er steeds meer autonoom gaat gebeuren, net als bij je auto. En natuurlijk zullen er altijd zaken blijven waar de mensen zelf over moeten beslissen, maar in de komende decennia zullen er steeds meer situaties zijn, waarin we het nemen van beslissingen overlaten aan de computer, omdat dat prima blijkt te kunnen.”

Auteur: Marco van der Hoeven