Arbeidsmarktonderzoek ICT: leven lang ontwikkelen, meer digitale vaardigheden

Het wordt steeds belangrijker voor mensen om hun digitale vaardigheden te ontwikkelen. De samenleving en het bedrijfsleven digitaliseren, waardoor enerzijds sommige functies verdwijnen maar anderszijds wisselen van baan met minimaal behoud van hetzelfde salaris eenvoudiger wordt. Werknemers moeten zich hiervoor echter wel blijven ontwikkelen. Reden voor de overheid, onderwijs en sociale partners om samen te werken aan het tot norm maken van Leven Lang Ontwikkelen. Dat stelt CentERdata in het onderzoek Arbeidsmarktonderzoek ICT met topsectoren 2021. Het rapport concludeert ook dat door een gebrek aan ICT-personeel veel bedrijven zich in hun groei belemmerd zien.

De Covid-19 crisis heeft tot gevolg gehad dat in een aantal sectoren mensen hun baan verloren. In de ICT is dit zeker niet het geval. Door de enorme vraag op onze digitale infrastructuur zijn de afgelopen jaren meer ICT-banen ontstaan dan voor de pandemie, stelt CA-ICT, mede-initiatiefnemer van het onderzoek. Inmiddels bedraagt het aantal ICT-ers 540.000, waarvan 100.000 vrouwen. Nog altijd is er sprake van veel openstaande vacatures. Voor ICT is de vacaturegraad (het aantal openstaande functies per 1.000 banen) het hoogste in Nederland, 77 per 1.000 banen (bron CBS Q2 2021). In de bouw is dit 62 per 1.000 banen, in de zorg 32 per 1.000 banen en in het onderwijs 21 per 1.000 banen.

ICT meest kansrijke sector

Het UWV heeft de sector ICT samen met Techniek, Onderwijs en Zorg aangewezen als één van de meest kansrijke sectoren om een baan in te vinden. Er ligt dan ook een kans om werkloosheidcijfers na de gezondheidscrisis laag te houden en het tekort aan ICT’ers (gedeeltelijk) op te lossen. Naast instromers vanuit de schoolbanken moet ook moeten worden gekeken naar transities van werknemers tussen sectoren.

Er zijn diverse (regionale) initiatieven die zich inzetten voor het omscholen van mensen richting ICT. De Human Capital Agenda ICT heeft, met haar partners, een plan gemaakt om gedurende vier jaar door het opschalen van deze regionale initiatieven meer dan 36.000 mensen op te leiden en om te scholen en daarbij ruim 12.000 bedrijven te betrekken.

Leven lang ontwikkelen

Om het arbeidsmarktprobleem en de overstapmogelijkheden goed in kaart te brengen, heeft CentERdata het onderzoek Arbeidsmarktonderzoek ICT met topsectoren 2021 uitgevoerd. De resultaten tonen dat het voor iedereen belangrijk is en steeds belangrijker wordt om zijn of haar digitale skills te blijven ontwikkelen. Digitalisering van de arbeidsmarkt betekent dat banen veranderen en dat een aantal beroepen verdwijnt. Door dezelfde digitalisering wordt het echter mogelijk om relatief makkelijk de overstap te maken naar ander werk, met behoud of zelfs met toename van salaris. Om een overstap naar ander werk mogelijk te maken moeten werknemers zich wel (kunnen) blijven ontwikkelen. Daarvoor komen overheid, onderwijs en sociale partners in actie: Leven Lang Ontwikkelen moet de norm worden.

Digitalisering zet alle sectoren onder druk. De behoefte aan ICT-specialisten groeit, vooral in de topsectoren Energie, Chemie, Life Sciences & Health en HTSM. Tegelijkertijd neemt de vraag naar de juiste (digitale) competenties toe bij vrijwel alle functies. Een gevolg hiervan is dat de verschillen in functiekenmerken en -vereisten tussen beroepen afnemen. Dit maakt de arbeidsmarkt meer dynamisch, omdat overstappen naar andere beroepen in andere sectoren eenvoudiger wordt.

De overstapkansen die het arbeidsmarktonderzoek laat zien, zijn bijzonder relevant voor de mensen die vrezen in de toekomst hun baan te verliezen. Het is voor hen noodzakelijk om bij te leren op specifieke competenties die in de vorige functie niet vereist waren, maar in de nieuwe wel. Dit ‘Leven Lang Ontwikkelen’ moet nu de norm worden. Dit vraagt een cultuuromslag in bedrijven en in het onderwijs, en om een actieve houding van werkenden. Leven Lang Ontwikkelen moet de komende jaren in het teken staan van het investeren in digitale competenties en soft skills.

Het Arbeidsmarktonderzoek ICT met topsectoren is tot stand gekomen op initiatief van opleidingsfonds Arbeidsmarkt ICT (CA-ICT), NLdigital, het CIO Platform Nederland, de Human Capital topsectoren en de topsectoren Agri& Food , Chemie, Creatieve Industrie, Energie, HTSM, Life Sciences & Health, Logisitek en Water & Maritiem. Het onderzoeksrapport is op dinsdag 28 september 2021 tijdens de HCA ICT Dag door Louis Spaninks, directeur CA-ICT, overhandigd aan Lotte de Bruijn, directeur NLdigital en ambassadeur Human Capital Agenda ICT.