Meningen van Nederlandse generaties over digitalisering lopen sterk uiteen

Nu het nieuwe kabinet is gepresenteerd en aan de slag is heerst er onder veel bedrijven in de tech-sector de hoop dat er meer aandacht wordt besteed aan digitale oplossingen die problemen in onze samenleving mogelijk kunnen verhelpen. Van de druk op de zorg tot klimaatverandering, en van het lerarentekort tot de beveiliging van onze kritieke systemen, overal kan digitalisering een handje helpen. Nederlandse generaties blijken echter sterk verdeeld over digitalisering.

Dit blijkt uit onafhankelijk onderzoek van Cisco onder 1.000 respondenten. Het onderzoek brengt in kaart waar de grootste kansen, maar ook de grootste uitdagingen voor digitalisering liggen. En hoe respondenten deze het liefst ingevuld zouden zien.

Digitalisering is de toekomst

Hein Dekkers (foto), directeur Digitale Versnelling Nederland, Cisco, zegt: “Digitalisering is de toekomst van Nederland. Het biedt veel kansen om de problemen van vandaag en morgen op een slimme, efficiënte manier op te lossen, en gelukkig zien we dit ook terug in de resultaten. Maar liefst 68% vindt dat Nederland het op dit moment goed doet op het gebied van digitalisering, en 14% hiervan zegt zelfs erg goed. We zullen moeten blijven opletten dat digitale oplossingen voor iedereen toegankelijk blijven, en dat de cyberweerbaarheid van Nederland op peil blijft, maar deze cijfers zijn een goede voorbode voor het verder ontwikkelen van digitalisering in Nederland.”

Uit het onderzoek, uitgevoerd door Censuswide onder 1.000 respondenten, blijkt dat er nog steeds een kloof bestaat tussen oudere en jongere respondenten. Respondenten in de leeftijdsgroepen onder de 35 richten zich vaker op verduurzaming en nieuwe technologieën, terwijl respondenten in de doelgroep 55+ zich meer zorgen maken over privacy en de veiligheid van online activiteiten. Deze tweedeling komt in meerdere resultaten terug, en maakt het voor de overheid én het bedrijfsleven ook niet makkelijker om te beslissen waarop zij gaan inzetten.

In december 2021 sprak de nieuwe coalitie uit dat ze willen dat Nederland het “digitale knooppunt van Europa” wordt en dat ze de “kansen die digitale technologie biedt willen verzilveren”. Ondanks deze uitgesproken extra aandacht, kwam uit het onderzoek naar voren dat maar liefst 40% van de respondenten zich afvraagt of de nieuwe coalitie daadwerkelijk de digitalisering van Nederland gaat versnellen.

Meer aandacht voor IT-security

Bijna de helft van de respondenten in de categorie 55+ geeft aan dat er meer aandacht moet worden besteed aan IT-security (45%), tegenover andere leeftijdsgroepen, waar dit in 20-30% van de gevallen als antwoord werd gegeven.

In de doelgroep 55+ werden beveiliging en privacy vaak genoemd als de belangrijkste speerpunten van digitalisering.
63% geeft aan dat de grootste digitaliseringswinst in Nederland gemaakt kan worden door het tegengaan van cybercrime en 51% ziet privacy en het beschermen van data als de voornaamste uitdagingen van digitalisering.

Mogelijkheden van technologie en digitalisering

Jongeren, aan de andere kant, maken zich minder zorgen om deze thema’s. De respondenten onder de 35 richten zich vooral op de mogelijkheden die nieuwe technologieën en digitalisering met zich meebrengt.

• Een kwart ziet het liefst meer interesse in nieuwe technologieën, en benoemt een tekort aan interesse in toekomstige technologie als uitdaging voor digitalisering.
• 27% benoemt duurzaamheid als een onderwerp waar Nederland de grootste inhaalslag zou moeten maken. Digitalisering kan bijdragen aan de verduurzaming van Nederland door de energietransitie te faciliteren, processen efficiënter en met minder uitstoot te laten verlopen, en door verbeterde mobiliteitsoplossingen.

Adoptie van digitalisering versnellen

Naast de mogelijkheden en uitdagingen van digitalisering, werden respondenten ook bevraagd over wie zij verwachten dat de adoptie van digitalisering gaat versnellen.

• Meer dan 1/3 van de respondenten verwacht dat het bedrijfsleven hierin de voortrekker zal zijn.
• Het bedrijfsleven is de meest genoemde accelerator in elke leeftijdscategorie, behalve in de categorie 18-24. Zij noemen net wat vaker burgers dan het bedrijfsleven (29,4% tegenover 27,9%). Dit kan verklaard worden omdat veel van de respondenten in deze groep (nog) geen onderdeel zijn van het bedrijfsleven of van andere sectoren. Zij moeten vaak de arbeidsmarkt nog toetreden. Het is waarschijnlijk dat respondenten uit het bedrijfsleven vaak zichzelf aanwijzen als aanjager.
• 25% van de respondenten vinden dat de Tweede Kamer een leidende rol zou moeten hebben. Tegelijkertijd wijst slechts 20% naar de nieuwe regering, die sinds begin januari is aangetreden.

De duidelijke wens van de respondenten om het bedrijfsleven te betrekken bij digitalisering komt echter duidelijk overeen met de tekst van het coalitieakkoord, waarin de regering uitspreekt dat zij het bedrijfsleven graag willen betrekken bij digitalisering. Een van de manieren waarop Cisco hieraan bijdraagt is door het Digitale Versnelling Nederland-programma, binnen dit programma worden samen met verschillende partners oplossingen ontwikkeld met als doel om digitalisering in Nederland te versnellen en Nederland digitaal weerbaarder te maken.

'Coalitie moet stappen zetten met digitalisering'

43% van de respondenten verwacht dat de nieuwe coalitie stappen zal gaan zetten op het gebied van digitalisering. Op verschillende vlakken zien respondenten dan ook grote kansen voor verbetering door middel van digitalisering, in het onderwijs (32%), de bestrijding van (cyber)criminaliteit (43%) en het tegengaan van klimaatverandering (26%).

• Wat opvalt is dat vooral respondenten tussen de 25 en 45 kansen zien in de zorg. Dit antwoord wordt minder gegeven door de leeftijdscategorieën 18-24 en 55+.
• Dit zou veroorzaakt kunnen worden door een verminderde zorgvraag vanuit de leeftijdsgroep 18-24, en de angst van de respondenten van 55+ dat hun afstand tot de zorg te groot wordt als de zorg verder gedigitaliseerd wordt.
• 32% van de respondenten in de groep 55+ geeft aan dat zij zich zorgen maken over digitale geletterdheid. In andere leeftijdsgroepen ligt dit percentage rond de 20%.

“Bij het doorvoeren van digitalisering is het belangrijk om te benadrukken dat geen enkele leeftijds- of bevolkingsgroep mag worden achtergesteld,” aldus Hein Dekkers, Directeur Digitale Versnelling Nederland. “Het is een doel van het Digitale Versnelling Nederland-programma om de aansluiting te blijven vinden met doelgroepen in Nederland die misschien minder digitaal vaardig zijn, en om deze digitale vaardigheden verder te ontwikkelen. We willen ervoor waken dat digitalisering ervoor zorgt dat mensen worden uitgesloten binnen de maatschappij, vooral omdat digitalisering voor iedereen zoveel kansen kan bieden. Daarom blijf ik ervoor pleiten dat we innoveren in het simplificeren van digitale oplossingen.”