DDA: Nederland drijft op datacenters

Er is een hardnekkige mythe dat datacenters nauwelijks voor werkgelegenheid zorgen. Stijn Grove, directeur van Dutch Data Center Association, ziet dat anders: “Er moet breder gekeken worden naar wat onze sector allemaal faciliteert. Het overgrote deel van onze digitale economie draait in datacenters, zonder deze centers staat alles stil.”

“De impact van digitalisering op de Nederlandse economie zal in 2025 in totaal 460 miljard euro gaan bedragen. Dit is zestig procent van het BNP. Het gaat dus over zo’n 3 miljoen banen die mogelijk zijn dankzij datacenters”, vervolgt Grove.

Ook bij de discussie over de vestiging van een datacenter van Meta (Facebook) viel steeds te lezen dat een dergelijke voorziening nauwelijks werkgelegenheid oplevert, maar wel veel ruimte opslurpt, evenals energie. Argumenten die bij elk gesprek over dit onderwerp de boventoon voeren.

“Het moge zo zijn dat in een regionaal datacenter misschien slechts acht mensen werken, maar dat argument gaat volkomen voorbij aan de waarde die datacenters hebben voor de samenleving. Uit recent onderzoek van IDC blijkt dat zestig procent van de wereldeconomie is gerelateerd aan gedigitaliseerde diensten”, luidt het weerwoord van Grove. “Onze samenleving en bedrijfsprocessen digitaliseren in hoog tempo; er is zelfs een versnelling gaande, onder meer vanwege de pandemie. Nederland is op economisch vlak sterk gebleven, ondanks corona. Scholen konden op afstand les blijven geven; terwijl dat in het buitenland vaak helemaal stilviel. Dat alles is alleen maar mogelijk geweest door de sterke digitale infrastructuur die wij hebben. Datacenters zijn de hoeksteen van die infrastructuur. Zonder datacenters geen internet. Dat lijken veel mensen te vergeten; zij koppelen datacenters los van de digitale diensten die we in ons land leveren. Niet beseffend dat datacenters het kloppende hart zijn van onze digitale economie en onze digitale overheid.”

Randvoorwaarde
Grove ziet dat voor het bedrijfsleven, maar ook voor de samenleving, digitale toepassingen steeds belangrijker zijn. “Mensen kijken geen tv meer en schaffen geen cd’s meer aan, maar nemen streamingdiensten af. Technologieën zoals robotisering, IoT, 5G, smart cities, cloud computing, AI en blockchain hebben datacenters nodig. Ook voor universiteiten worden datacenters steeds belangrijker. Onderzoekers gebruiken steeds vaker supercomputers die snel grote hoeveelheden data kunnen verwerken. Ook de gezondheidszorg leunt steeds meer op digitale middelen. Die trend is al een tijdje gaande en is nu versneld. Zonder datacenters bijvoorbeeld geen CT-scans.”

Dit alles is alleen maar mogelijk dankzij de fijnmazige infrastructuur met datacenters in ons land. Zij zijn een randvoorwaarde voor die ontwikkelingen.

Er zijn in Nederland ongeveer tweehonderd datacenters, waarvan drie hyperscalers (Meta, Microsoft en Google). “Regionale datacenters zijn belangrijk; vooral voor het midden- en kleinbedrijf. Die willen dicht bij hun data zitten. En vergeet niet dat Nederland een Europese hub is. Er zijn veertig hyperscale-datacenters in Europa. Microsoft zit in dertien Europese landen, Amazon in acht, Google in zes en Meta in drie. Veel mensen hebben het over de cloud, alsof zich dat echt ergens tussen de wolken afspeelt. Maar niets is natuurlijk minder waar. De cloud bevindt zich in datacenters.”

Snelweg
Grove komt met de vergelijking van een snelweg. “Hoeveel mensen werken er nu op een snelweg? Alleen tijdens aanleg en onderhoud; verder niemand. Toch vormen snelwegen een belangrijke infrastructuur in ons land. Zeker in distributieland Nederland. Hoeveel transportbedrijven gaan over de kop als we geen goede snelwegen meer hebben? Hoeveel douanekantoren zullen sluiten? En hoeveel monteurs verliezen hun baan als de vrachtwagens niet meer rijden? Het klopt dat er op een snelweg vrijwel niemand werkt; maar het klopt ook dat er zonder snelwegen heel veel mensen werkloos raken. Zo is het ook met datacenters: zij bestaan om bedrijven in de digitale economie te kunnen laten groeien.”

Dit belang wordt ook ruimschoots onderstreept in de notitie ‘Ruimtelijke Strategie Datacenters; Routekaart 2030 voor de groei van datacenters in Nederland’ van het REOS (Ruimtelijk Economische Ontwikkel Strategie) uit 2019. DDA heeft bijgedragen aan dit onderzoek onder leiding van Franc Weerwind (huidig minister voor Rechtsbescherming) en Stijn Steenbakkers, wethouder Economie, Brainport, Onderwijs, Innovatie en Sport bij Gemeente Eindhoven. “Om de concurrentiekracht van Nederland te versterken en digitaal koploper van Europa te worden zal Nederland de datacenter hub moeten behouden, laten groeien en (op een nieuwe wijze) moeten faciliteren”, aldus de notitie.

Energie
Voorts gaat Grove in op het energie-aspect. “Datacenters concentreren ICT. Zij gebruiken minder energie dan wanneer alle gedigitaliseerde processen bij de afzonderlijke bedrijven en dienstverleners zouden draaien. Hiermee wordt energie bespaard. Om een voorbeeld te geven: Het Rijk heeft de afgelopen jaren het aantal datacenters sterk verminderd: van vijfenzestig naar vier. Daarmee is het stroomverbruik gehalveerd. Grote datacenters gaan nu eenmaal doelmatiger om met energie”, vertelt Grove.

Het International Energy Agency heeft becijferd dat het mondiaal energieverbruik sinds 2010 stabiel is gebleven, ondanks de explosieve groei van datagebruik. Volgens Grove komt dat doordat datacenters een enorme efficiency-slag hebben kunnen doorvoeren. Grove: “Wij zien dat ook op Nederlandse schaal. Het Rijk heeft meerjarenafspraken energie-efficiëntie (MJA) gemaakt met 859 bedrijven in 33 sectoren voor de periode 2017 - 2020. Binnen de ICT-sector vormen datacenters de grootste verbruikers. Nu blijkt uit de cijfers dat het verbruik van datacenters deelnemend in de MJA juist naar beneden is gegaan.”

Gids
Onlangs heeft DDA de Datacenter Gids 2022 uitgebracht. Te vinden op haar website: www.dutchdatacenters.nl. Deze biedt een overzicht van alle datacenters aangesloten bij de Dutch Data Center Association en dient als hulpmiddel voor organisaties die overwegen hun IT naar een datacenter te migreren. Tevens is de gids een handboek en naslagwerk voor alles rondom datacenters.

“De Datacenter Gids 2022 laat ook zie dat de datacenter sector meer is dan slechts de gebouwen”, zegt Grove. “Wij hebben veertig deelnemers die een datacenter exploiteren; maar daarnaast zijn er honderd toeleveranciers ook bij onze organisatie aangesloten. Ook zij zorgen er actief voor dat de Nederlandse digitale economie kan floreren. Het is een ecosysteem.”

Auteur: Teus Molenaar