Hier gaat het de komende jaren om in de Nederlandse datacentersector

De datacentersector is volop in beweging. Innovatie zorgt voor nieuwe mogelijkheden en verbeteringen van belangrijke aspecten, zoals duurzaamheid en interconnectiviteit. Daarnaast zijn er verschillende trends gaande die de komende jaren bepalend zijn voor de sector, zoals de focus op hybride clouds en IT-oplossingen. Een ding staat vast: datacenters en het ecosysteem van partners daaromheen spelen een essentiële en groeiende rol in de Nederlandse economie, waarbij steeds meer vraag is naar regionale capaciteit en ondersteuning.

Tegelijkertijd staat de datacentersector voor een aantal uitdagingen, waarbij het energiegebruik, discussies rond ruimtelijke ordening en de afstemming met gemeenten en provincies het afgelopen jaar volop in de spotlight hebben gestaan. Dit is iets waar we als sector goed over moeten nadenken. We moeten zorgen dat we het publiek goed informeren en helder maken waar we als sector voor staan. Kortom, uitdagingen genoeg! Hier een aantal van de belangrijkste trends en ontwikkelingen die bepalend zullen zijn voor de Nederlandse datacenterindustrie in de komende jaren.

Leiderschap in duurzaamheid
De ontwikkelingen van het afgelopen jaar hebben duidelijk gemaakt dat duurzaamheid en energie-efficiency onderwerpen zijn waar we als sector meer aandacht aan moeten schenken. We moeten als industrie sterker leiderschap tonen op het gebied van duurzaamheid. Dat gaat er enerzijds om dat we beter duidelijk maken wat onze sector doet op dit gebied en welke enorme stappen we zetten om datacenters duurzamer te maken en het energieverbruik nog verder optimaliseren. Nog belangrijker is dat we dat leiderschap ook concreet invullen, door te blijven investeren en innoveren op alle gebieden die een rol spelen het duurzamer maken van datacenters. Er zijn tal van ontwikkelingen gaande waarmee we het energieverbruik verder kunnen optimaliseren, zonder dat daarbij de continuïteit van onze dienstverlening – die absoluut voorop moet blijven staan – op de een of andere manier in het gedrang komt.

Een veelbelovende innovatie is het gebruik van groene waterstof als duurzame energiedrager. Zelf hebben wij een Europese primeur op dit gebied, met de eerste noodstroomvoorzieningen op basis van waterstof, die in juni van dit jaar in ons datacenter in Groningen operationeel zal worden. De besparing in CO2-uitstoot die we hiermee realiseren ten opzichte van de bekende dieselgeneratoren, is aanzienlijk. Alleen met deze ene installatie komt dat al op zo’n besparing van 78 ton CO2. Waterstof biedt ook een enorm potentieel als alternatieve energiebron voor meer dan alleen noodvoorzieningen. We onderzoeken bijvoorbeeld de mogelijkheid om op termijn waterstofcellen in te zetten voor de primaire energievoorziening. Daarmee zou het reguliere stroomnet sterk ontlast worden, iets dat gezien de huidige ontwikkelingen op energiegebied veel voordelen kan bieden.

Warmte-uitwisseling moet de standaard worden
Er zijn in Nederland inmiddels een aantal succesvolle projecten gerealiseerd waarbij restwarmte van datacenters wordt gebruikt om bedrijven of woningen in de buurt te verwarmen. Op dit moment wordt in Rotterdam het grootste restwarmteproject van ons land gerealiseerd, waarvoor onder andere ons nieuwe datacenter in Rotterdam Zestienhoven vanaf de start, dit najaar, warmte gaat leveren. Met dit project zullen uiteindelijk 10.000 huishoudens niet langer afhankelijk zijn van gas. We moeten ons sector nog sterker inzetten om ervoor te zorgen dat dit soort restwarmteprojecten de standaard wordt bij de aanleg van nieuwe datacenters. Dat lukt echter alleen als er nauwe en goede afstemming en samenwerking is met lokale gemeenten en provinciale overheden. Dit vraagt namelijk om locaties in de buurt van woongebieden of bedrijven die op deze wijze verwarmd kunnen worden. En er zijn investeringen en een verantwoordelijkheidsstructuur nodig voor de aanleg en het onderhoud van infrastructuur die het transport van warmte mogelijk maakt. Afstemming met plaatselijke overheden is essentieel bij de bouw van nieuwe datacenters en we moeten daarom ook hier leiderschap nemen om al in een vroeg stadium met alle relevante partijen om tafel te gaan zitten.

Datacenters worden de hub voor data gedreven ondernemen
Steeds meer organisaties starten hun transitie naar de cloud, waarbij de hybride vorm - met een combinatie van publieke cloud diensten en een private cloud - meer en meer de norm worden. Juist daarom gaan datacenters de komende jaren een centrale rol spelen. Ook komt de focus steeds meer te liggen op de functie van regionale datacenters als connectiviteitshubs. Doordat datacenters enerzijds de private clouds van organisaties hosten en anderzijds een groeiende en ongeëvenaarde connectiviteit met Azure, Google Cloud, AWS en ander publieke clouds bieden, ontwikkelen ze zich de komende jaren steeds meer tot het middelpunt van deze bedrijvigheid. Daarmee groeien ook ecosystemen van lokale partners. Die ecosystemen zorgen voor aanzienlijke meerwaarde omdat organisaties op één locatie alles vinden dat ze nodig hebben om een data gedreven strategie in te vullen. Klanten zien steeds vaker de meerwaarde van dit regionale aspect, zeker als dit wordt ondersteund door snelle dataverbindingen tussen verschillende regionale datacenters.

De functie van het datacenter als connectiviteitshub wordt nog versterkt door een andere, relatief recente ontwikkeling die de komende jaren naar verwachting zal groeien. We zien namelijk dat een aantal organisaties die eerder volledig zijn overgestapt naar de publieke cloud, nu toch een aantal applicaties wil terugbrengen naar een eigen omgeving. Bijvoorbeeld omdat blijkt dat een applicatie niet goed functioneert in de publieke cloud, omdat de prestaties achterblijven bij de verwachtingen, of omdat de kosten hoger zijn dan aanvankelijk verwacht. Ook zorgen rond security kunnen een rol spelen bij het besluit om een deel van de transitie naar de publieke cloud weer terug te draaien. Schaalbaarheid en interconnectiviteit tussen verschillende cloudvormen maar ook met on-premises datacenters wordt daarom steeds meer een onderscheidende factor voor datacenterproviders.

Verantwoord en duurzaam bijdragen aan de positie van Nederland
Het datacenterlandschap is volop in beweging, de innovaties volgen elkaar in hoog tempo op en waarde van het ‘datacenter in de buurt’ zal de komende jaren verder toenemen. Met bredere ontwikkelingen zoals de groeiende trend rond thuis en op afstand werken, AI, het IoT en de opkomst van het metaverse – een concept waarbij virtuele digitale werelden worden gecreëerd waar meerdere mensen tegelijk kunnen wonen, werken en spelen – wordt de rol van het datacenter binnen de Nederlandse economie nog groter. De sector is er klaar voor en zoekt de dialoog en samenwerking met zowel lokale overheden als de landelijke politiek om die groei in goede banen te leiden. Als we daar stappen in weten te maken, kan de datacenterindustrie op een verantwoorde en duurzame wijze een bijdrage leveren aan het verder versterken van de positie van Nederland als digitale mainport van Europa.

Door: Bart van Aanholt, NorthC Datacenters