Rathenau Instituut: Pas uitgangspunten van energiebeleid toe op digitale infrastructuur

De Nederlandse overheid moet duidelijk aangeven waaraan Nederlandse digitale infrastructuur in de toekomst moet voldoen. De uitgangspunten die aan de grondslag liggen van het Nederlandse energiebeleid, zouden ook gebruikt moeten worden voor het beleid voor de hele digitale infrastructuur. Hiervoor pleit het Rathenau Instituut in het rapport 'Beter beslissen over datacentra'.

Het instituut wijst op de doelstellingen die de Nederlandse overheid heeft vastgesteld voor het energiebeleid. Dit moet een schone, betrouwbare, betaalbare, veilige en ruimtelijk inpasbare energievoorziening zijn. Deze principes zou het kabinet ook goed kunnen gebruiken voor het digitale infrastructuurbeleid, dat Nederland volgens het Rathenau Instituut hard nodig heeft. "Onze digitale infrastructuur is inmiddels zo belangrijk geworden voor de samenleving dat ze kenmerken heeft van een nutsvoorziening. Dat betekent dat publieke waarden leidend moeten zijn bij het maken van beleid", schrijft het instituut op zijn website.

Politieke en maatschappelijke discussies

Het Rathenau Instituut onderzocht welke politieke en maatschappelijke discussies er spelen over datacenters, en hoe de diverse overheden hierop inspelen. Het instituut pleit ervoor de focus niet alleen te leggen op de grote datacenters die nu volop in de belangstelling staan, maar ook te kijken naar de totale infrastructuur die de digitalisering van onze samenleving mogelijk maakt. Daarbij gaat het ook om kabels, zendmasten, ontvangers, schakelaars en routers, evenals de functies die zij in samenhang vervullen.

Wat we in Nederland willen met digitale infrastructuur, moet volgens het instituut onderdeel zijn van een maatschappelijk debat. Bij dit debat moeten niet alleen bestuurders en deskundigen betrokken zijn, maar ook burgers. Voor het voeden van dit debat is meer kennis nodig, meldt het Rathenau Instituut. Zo wijzen voorstanders van datacenters vaak op de financieel-economische voordelen. Deze zijn volgens het instituut echter niet onderbouwd door onafhankelijk onderzoek.

Hoe willen we onze digitale infrastructuur inrichten?

"Het is goed dat de Tweede Kamer eind deze maand discussieert over de grote datacentra", zegt directeur Henk de Jong van het Rathenau Instituut. "Maar wij zien het risico dat de discussie daarna stilvalt. De vraag of we als samenleving voor of tegen dat soort grote centra zijn, is niet de belangrijkste. Het gaat erom hoe we onze hele digitale infrastructuur inrichten en wat we daarin belangrijk vinden."

De digitale samenleving is een van de vier grote thema's waar het Rathenau Instituut onderzoek naar doet. Bij dit onderzoek staan drie vragen centraal:

• Hoe herwinnen we de zeggenschap over essentiële digitale infrastructuur?
• Hoe leven we samen in een reële en digitale wereld die steeds meer met elkaar vervlochten raken?
• Hoe kunnen we duurzaamheid laten samengaan met digitalisering?

Petra Claessen, CEO van BTG en BTG Services: "In onze digitale samenleving spelen datacenters een onmisbare rol. Niet alleen worden diverse applicaties en toepassingen waar zowel bedrijven als burgers op vertrouwen mogelijk gemaakt door datacenters en digitale infrastructuur, ook zorgen zij voor de connectiviteit waarvan Nederland in belangrijke mate profiteert. Het belang van datacenters moet dan ook goed worden afgewogen tegen eventuele bezwaren die er zijn tegen de komst van datacenters. Onder meer als het gaat om de impact van datacenters op de energievoorziening in Nederland. BTG, dé branchevereniging ICT en Telecommunicatie Grootgebruikers, staat klaar om mee te denken over de invulling van het datacenterbeleid."