NWO financiert met miljoenen tien jaar AI-onderzoek

NWO stopt de komende tien jaar 25 miljoen euro in het programma ROBUST, waarmee onderzoek naar betrouwbare artificial intelligence in Nederland een flinke impuls krijgt. Met dit langetermijnprogramma kunnen onder meer 170 promovendi onderzoek doen, waarmee AI-talent in Nederland extra ruimte krijgt.

Het tienjarige onderzoeksprogramma ROBUST wil kunstmatige intelligentie (artificial intelligence – AI) inzetten om duurzame oplossingen te bieden voor maatschappelijk relevante vraagstukken, zoals in de zorg, logistiek, media, voeding en energie. Door het economische potentieel van AI te verwezenlijken kan het bijdragen aan duurzame groei. Het verhogen van de betrouwbaarheid en het begrip van AI is daarvoor belangrijk. De extra investering is mede tot stand gekomen op initiatief van de Nederlandse AI Coalitie.

AI uit de zwarte doos
AI wordt door buitenstaanders nog vaak gezien als een zwarte doos: ondoorgrondelijk en een tikje mysterieus. De ontwikkeling van verklarings- en evaluatiemethoden zijn daarom een essentieel onderdeel van het programma. Om dat te bereiken wordt ingezet op het beter begrijpen van de principes die ten grondslag liggen aan gedegen AI en machine learning: nauwkeurigheid, betrouwbaarheid, herhaalbaarheid, veerkracht en veiligheid.

Talentwerving
Met de beschikbare fondsen van ROBUST worden 17 nieuwe publiek-private samenwerkingslaboratoria opgestart die onderdeel worden van het Innovation Center for Artificial Intelligence (ICAI), dat nu uit dertig labs bestaat. Verheugende ontwikkeling van deze uitbreiding is volgens NWO de nadruk op talentwerving, omdat voor de komende jaren vele promotieplaatsen beschikbaar komen: de komende jaren zal ROBUST 170 promovendi aantrekken, in twee fasen van 85 promovendi. Daarmee bouwt ROBUST het Nederlandse AI-ecosysteem verder uit.

Financiële injectie
NWO plaatst de financiële injectie via de zogenoemde langetermijnprogramma’s (LTP’s) van het innovatieprogramma Kennis- en Innovatieconvenant (KIC). Daarmee biedt NWO de mogelijkheid aan sterke publiek-private consortia om tienjarige financiering aan te vragen. ROBUST verenigt 17 kennisinstellingen, 19 meefinancierende industriële partners en 15 maatschappelijke organisaties.

Met de financiële injectie van NWO én de cofinanciering door publieke en private partners komt het totaalbudget voor ROBUST op 87,3 miljoen euro. Daarvan is 7,5 miljoen van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Het ROBUST-programma is complementair aan het AiNed programma, en zal de samenwerking vormgeven op disseminatie, consolidatie en valorisatie van resultaten, en het behouden van talent voor Nederland. Dit draagt bij aan de ambitie uit de Strategie Digitale Economie van het kabinet om internationaal voorop te lopen bij de mensgerichte ontwikkeling en toepassing van de digitale sleuteltechnologie AI.

Programmaleider van ROBUST is prof. dr. Maarten de Rijke (UvA). ‘De uitdagingen voor het ontwikkelen van robuuste AI zijn enorm. We zetten in op drie aandachtspunten: talent-ontwikkeling, leren-door-te-doen en gezamenlijke kennisontwikkeling tussen kennisinstellingen, bedrijven en maatschappelijke partijen. NWO levert hier nu een zeer belangrijke en grote bijdrage aan, die nodig is om het onderzoek naar het volgend niveau te tillen,’ aldus de universiteitshoogleraar Artificial Intelligence and Information Retrieval.

Clinics en open publicaties
ROBUST wil een ambitieuze, technologiegerichte onderzoeksagenda voor betrouwbare AI neerzetten. Ook creëert het consortium economische impact en draagt het bij aan duurzame groei door onderzoek in hechte publiek-private samenwerkingsverbanden. Het programma moet ook een aantal belangrijke maatschappelijke kansen benutten, denk aan kennisoverdracht door openaccesspublicaties, kennisdeling, community-evenementen en speciale AI-clinics gericht op het MKB en startende ondernemingen.

Start-ups en MKB
Om de groei van AI een gedeelde verantwoordelijkheid te maken wordt ingezet op samenwerking met regionale maatschappelijke partners. Door samenwerking te zoeken met start-ups en MKB zorgt ROBUST voor een ‘learning by doing’-onderzoeksaanpak die kijkt naar relevante praktijkvraagstukken.

KIC zoekt technologische economische kansen
Het onderzoeksprogramma Kennis- en Innovatieconvenant (KIC) staat voor baanbrekende innovatieve oplossingen met maatschappelijke en economische impact. Bedrijven, kennisinstellingen en overheden investeren samen in bedrijfsmatige toepassing van kennis om met slimme technologieën grote maatschappelijke uitdagingen aan te pakken. Zo stellen we banen en inkomsten in de toekomst veilig. Dit is vastgelegd in het Kennis- en Innovatieconvenant (KIC) 2020-2023 dat aansluit bij het missiegedreven topsectoren- en innovatiebeleid van de rijksoverheid. NWO brengt bedrijven en kennisinstellingen samen en financiert grensverleggend onderzoek op basis van hun innovatieve, impactvolle onderzoeksvoorstellen.

Strategie
Binnen het Kennis- en Innovatie Convenant zet NWO een beperkt aantal langetermijnprogramma’s (LTP) op. Een LTP stimuleert langjarig en krachtig de nationale ontwikkeling van een wetenschappelijke veld in Nederland, gericht op een maatschappelijk thema en/of sleuteltechnologie.