Ministers: Gebruik Nederlandse componenten in Russische wapensystemen hoogst onwenselijk

Het gebruik van westerse en Nederlandse componenten in Russische wapensystemen is 'hoogst onwenselijk'. Dit melden ministers Liesje Schreinemacher en Wopke Hoekstra in reactie op recente berichtgeving dat Nederlandse chips en technologie ondanks ingestelde sancties nog altijd hun weg vinden naar Rusland. In de praktijk blijkt het echter lastig om deze componenten uit Russische handen te houden.

"De Nederlandse overheid is voor het eerst in maart 2022 op de hoogte gebracht dat elektronische componenten van Nederlandse producenten werden teruggevonden in Russisch militair materieel. Initiële informatie wees op toepassingen in UAV’s en diverse soorten verbindingsapparatuur. Later werd duidelijk dat steeds meer westerse componenten werden teruggevonden in een enorm breed scala aan Russisch militair materieel", schrijven de minister in reactie op vragen van D66-Kamerleden Hammelburg en Sjoerdsma over het onderwerp.

Tussenhandelaren op sanctielijst

De ministers wijzen erop dat Nederland één van de initiatiefnemers is van het op de sanctielijst opnemen van personen en entiteiten uit Iran in verband met de levering van drones aan Rusland voor gebruik in Oekraïne. "Het aanpakken van sanctieontwijking heeft voor Nederland hoge prioriteit, zoals mede blijkt uit ons recente non-paper hierover. Daarnaast wordt gekeken wat er diplomatiek mogelijk is om druk te zetten op tussenhandelaren in derde landen. Nederland heeft in EU verband steun uitgesproken voor het aanmerken van UAV motoren als gesanctioneerde goederen en bespreekt de problematiek in bilaterale gesprekken", aldus de ministers Schreinemacher en Hoekstra.

De minister noemen het gebruik van westerse componenten in Russische wapensystemen 'hoogst onwenselijk' "De componenten waar het hier om gaat zijn echter veelal universeel toepasbaar en worden in bulk (ordegrootte 100 miljard per jaar) over de gehele wereld verscheept. Ook in ieder Nederlands huishouden zijn veel van deze componenten terug te vinden", schrijven de ministers.

Handelsstromen vaak onduidelijk

Het is onduidelijk hoe de handelsstromen van de teruggevonden componenten precies zijn gelopen. "De logistieke ketens zijn vaak lang en complex: Nederlandse exporteurs hebben inzicht in de klanten van hun distributeurs, maar daarna houdt hun inzicht vaak op", schrijven ministers Schreinemacher en Hoekstra. De ministers melden dat het kabinet actief duidelijk maakt aan landen die dergelijke tussenhandelaren huisvesten dat 'het met Nederlandse producten bijdragen aan agressie' ook diplomatieke gevolgen kan hebben.

"Het is onacceptabel dat tussenhandelaren Nederlandse goederen zonder toestemming doorleveren aan Russische wapenfabrikanten. Nederland heeft middels een non-paper ingezet op een veel structurelere aanpak van sanctieomzeiling, waaronder ook door de inzet van het sanctie-instrument", schrijven de ministers.

De volledige reactie van ministers Schreinemacher en Hoekstra op de Kamervragen is hier te vinden.