Een gebalanceerd Cloudbeleid voor de Nederlandse overheid is wel degelijk mogelijk

Politici Jesse Six-Dijkstra en Barbara Kathmann hebben een belangrijke initiatiefnota gepresenteerd over het Cloudbeleid van de overheid.

De volledige nota is hier te lezen, maar alvast een belangrijk citaat:

“De initiatiefnemers dienen daarom deze nota in met aanbevelingen om vaker te kiezen voor een Cloud leverancier van Nederlandse of Europese bodem. De Nederlandse autonomie kan alleen worden bewaakt als de afhankelijkheid van Amerikaanse megabedrijven afneemt.”

De probleemstelling is inmiddels bekend: door systematisch clouddiensten af te nemen bij de drie grote Amerikaanse Public Cloud providers maakt ons land zich sterk afhankelijk van het buitenland. Het maakt Nederland kwetsbaar want de Amerikaanse overheid heeft het recht om onze data op te vragen, of kan zelfs opdracht geven aan de providers om ons af te sluiten. Het betekent ook dat de technische achterstand van Europa en Nederland op de drie US partijen alleen maar groter wordt, dat er niet geïnvesteerd wordt in een sterke eigen Tech industrie en dat we minder mensen opleiden, wat ons opnieuw meer afhankelijk maakt, waardoor er geen exit strategie meer mogelijk is. Het is ook geld dat uiteindelijk ons land verlaat en niet voor onze eigen economische ontwikkeling gebruikt kan worden. We praten hier over miljarden euro’s!

Balans

Het is een vicieuze cirkel. Het gaat er hier niet om dat we niet meer met Amerikaanse leveranciers mogen werken. Niemand vraagt dat ambtenaren straks geen Excel spreadsheets meer mogen gebruiken. Het is echter wel belangrijk om de balans te vinden!

Complimenten aan Jesse en Barbara voor de heldere uitleg en hun duidelijke oproep aan de regering om het roer om te gooien en te gaan zoeken naar die balans.

Wat op dit moment nog voor niemand duidelijk is, is hoe de weg naar voren eruit kan zien. Welke stappen kunnen wij samen nemen om vorm te geven aan een beleid dat wel ruimte geeft aan onze eigen Cloud industrie. De weg naar AWS en Azure is inmiddels goed bekend bij de inkopers van de overheden. Hoe ziet de andere weg er dan uit? En komen we daar?

Obstakels

Uiteindelijk gaat het om marktwerking. Vraag en aanbod moeten bij elkaar gebracht worden. Zonder vraag kan het aanbod zich niet ontwikkelen, zonder aanbod is er geen vraag. Het is een bekend ‘kip en ei’ probleem.

De obstakels die we moeten overwinnen zijn op zich allemaal oplosbaar. Mits er een wil is om ze op te lossen.

De redenen waarom overheden het zo veel lastiger vinden om met de Nederlandse en Europese partijen zaken te doen dan met de Amerikanen zijn, kort samengevat:

Gemak: Met een aantal US partijen wordt al gewerkt, de producten en diensten zijn goed bekend en er liggen al raamovereenkomsten. De inkoper kan met een paar muisklikken zijn diensten aanschaffen. Als je met een Nederlandse partij wilt werken zou je een hele onderhandeling aan moeten gaan over de voorwaarden (zo is de perceptie althans want het valt wel mee)

Bekendheid: Ook al is de wens er om met Nederlandse partijen te werken: wie zijn ze? Wat hebben ze te bieden? Met wie moet je praten? Er is geen duidelijk overzicht beschikbaar (in de vorm van een portal bijvoorbeeld) van wie wat tegen welke voorwaarden kan bieden.

Technisch: Het is nog lastig om bijvoorbeeld jouw clouddiensten te spreiden onder meerdere partijen. De interoperabiliteit tussen de NL/Europese partijen is nog niet goed ontwikkeld.

Prijs: De perceptie bij veel overheidsdiensten is dat de Public Cloud goedkoper is. Dat is, onderaan de streep, meestal niet het geval. Maar die perceptie is er wel.

Risico: Vragen die wij vaak tegenkomen bij de overheid hebben betrekking op redundantie en risicomanagement. AWS, Google en Microsoft worden gezien als laag risico opties (“als het daar al fout gaat!, nou”..)

Juridisch raamwerk

Dit is allemaal redelijk eenvoudig op te lossen.
Ja, wij kunnen het eens worden over een juridisch raamwerk waar partijen op kunnen intekenen. Dutch Cloud Community steekt hierbij haar hand op om dit te faciliteren.
Ja, wij kunnen met elkaar werken aan een portal waarin alle diensten en producten overzichtelijk te vinden zijn.
Ja, wij kunnen als sector met elkaar samenwerken om het mogelijk te maken werk te spreiden onder meerdere providers.
Ga zo maar door.

Waarom gebeurt het nu nog niet dan?
Het gebeurt nog niet omdat de Nederlandse sector niet weet wat de overheid graag van ons zou willen en onder welke voorwaarden de landelijke en gemeentelijke overheden wel zaken met ons zouden willen doen. De juiste gesprekken worden nog niet gevoerd.

Daar moet het volgens Dutch Cloud Community mee beginnen. Wij stellen dan ook voor om bij elkaar te komen, overheid en sector, onder de regie van het ministerie van EZK of van de staatssecretaris van Digitale Zaken, om met elkaar de knelpunten te inventariseren en gezamenlijk oplossingsgericht te werken aan de volgende vragen:

Wat kunnen wij leveren?
Wat zijn elementen die je beter uit de publieke Cloud kunt halen?
Welke obstakels zijn er?
Wat kunnen alle partijen doen om die obstakels weg te halen?

Het begint met het gesprek aan te gaan en elkaar recht in de ogen te kijken. Wij als Nederlandse digitale sector zijn bereid om mee te denken en werk te doen om het makkelijk te maken voor de overheden om een gebalanceerd beleid te formuleren en in te vullen. Als de overheid het ook wil, kunnen wij hierin samen optrekken.