31 januari 2025

AI is geen product meer, maar een commodity

In 2023 schreef ik in een blog “We hebben geen slotgracht” hoe Meta zijn AI-model OPT open-source maakte. De community pikte dit razendsnel op, en het aantal AI-initiatieven explodeerde. Dit bevestigde een fundamentele regel: zodra een technologie open-source wordt, kan geen enkel Big Tech-bedrijf er nog exclusief geld aan verdienen. Je kunt er simpelweg geen slotgracht meer omheen bouwen. De enige winst zit dan in de producten en diensten die op of rond die AI-engine worden ontwikkeld.

AI is geen product meer, maar een commodity image

De afgelopen weken zagen we dit opnieuw met de opkomst van DeepSeek, een AI-engine die vanuit een heel andere behoefte dan ChatGPT is ontstaan. DeepSeek hanteert fundamenteel andere concepten en kan complementair zijn aan ChatGPT. Waar DeepSeek zich richt op AI-infrastructuur en optimalisatie, excelleert ChatGPT in gebruiksvriendelijke interactie. Beiden maken gebruik van AI, maar daar houdt de overeenkomst op. In plaats van directe concurrenten, zouden ze elkaar kunnen aanvullen: DeepSeek als AI-engine, ChatGPT als gebruikersinterface.

De rol van de ‘man-in-the-middle’

De mate van openheid van een AI-toepassing hangt sterk af van de vraag of het een centraal geleverde dienst is of een lokaal werkende applicatie die stand-alone of peer-to-peer functioneert. Centrale modellen hebben altijd een ‘man-in-the-middle’ – een machtige tussenpartij die controle heeft over privacy, censuur en toegang. Dit zien we in China (partijcontrole), de VS (Patriot Act) en Europa (Ethiek).

Zowel ChatGPT als DeepSeek zijn oorspronkelijk ontwikkeld op een Web2-model, met een centrale infrastructuur, abonnementsmodellen en prestaties die afhankelijk zijn van (ingekochte) rekenkracht. In deze opzet bepaalt de leverancier welke data toegankelijk is en welke niet.

Toch zijn er grote verschillen:

  • ChatGPT werd als eerste commerciële AI op deze schaal gelanceerd en had een langdurig en kostbaar trainingsproces (ca. $100 miljoen). Het blijft gesloten-source en draait op een centraal cloudmodel.
  • DeepSeek bouwt voort op bestaande AI-technieken en had daardoor veel lagere trainingskosten (ca. $6 miljoen). Het is by design open-source en ondersteunt gedecentraliseerde toepassingen, waardoor het relatief eenvoudig kan worden omgezet naar een Web3-model.

Dit laatste onderscheid is cruciaal: terwijl gebruikers van ChatGPT afhankelijk zijn van niet-officiële GPT-klonen, kan DeepSeek van nature evolueren naar een echt gedecentraliseerd AI-model.

Het verschil in een Web3-wereld

Laten we het onderscheid tussen Web3-DeepSeek en een mogelijke Web3-versie van ChatGPT verder uitdiepen.

1. Model en architectuur

  • Web3 DeepSeek: By design open-source en efficiënt in rekenkracht. Ideaal voor een Web3-omgeving.
  • Web3 ChatGPT: Gebaseerd op OpenAI’s GPT-modellen (of open-source alternatieven zoals LLaMA of Mistral) en in Web3 alleen bruikbaar via decentrale klonen.
  • Verschil: DeepSeek kan efficiënter draaien in Web3, terwijl ChatGPT afhankelijk blijft van gesloten modellen of alternatieve GPT-versies.

2. Openheid en decentralisatie

  • Web3 DeepSeek: Volledig open-source en vrij toegankelijk. Sluit goed aan bij de Web3-filosofie.
  • Web3 ChatGPT: OpenAI’s modellen zijn grotendeels gesloten-source, dus alleen open-source varianten kunnen Web3-compatibel worden gemaakt.
  • Verschil: DeepSeek is van nature een Web3-AI, terwijl ChatGPT in Web3 altijd afhankelijk zal blijven van third-party klonen.

3. Toepassingen binnen Web3

Web3 DeepSeek zou vooral kunnen worden ingezet voor:

  • Gedecentraliseerde AI-marktplaatsen (zoals Fetch.AI of SingularityNET)
  • DAO-besluitvorming (bijv. automatische samenvattingen en analyses van governance-voorstellen)
  • AI-oracles voor slimme contracten en DeFi

Web3 ChatGPT zou beter passen bij:

  • Gedecentraliseerde chatbots voor Web3-platformen
  • AI-gebaseerde smart contract-assistenten
  • NFT en metaverse AI’s voor interactie met gebruikers

Verschil: DeepSeek zou vooral dienen als AI-infrastructuur voor Web3, terwijl ChatGPT gericht blijft op conversatie en contentgeneratie.

Complementair of concurrerend?

In een gedecentraliseerde Web3-wereld, zonder de controlerende ‘man-in-the-middle’, worden DeepSeek en ChatGPT geen directe concurrenten, maar complementaire AI-oplossingen. DeepSeek is efficiënter als AI-infrastructuur en optimalisatietool, terwijl ChatGPT beter geschikt blijft voor AI-gestuurde interactie en contentcreatie.

Waar DeepSeek de motor is, blijft ChatGPT het dashboard.

Deze tweedeling laat zien dat de werkelijke waarde in AI niet langer in de modellen zelf zit, maar in hoe ze worden toegepast. Open-source AI betekent dat bedrijven geen monopolie meer kunnen creëren rond de technologie, maar alleen nog kunnen verdienen aan innovatieve toepassingen en integraties.

Met andere woorden: AI is geen product meer, maar een commodity.

Door: Hans Timmerman (foto)

Proofpoint Gold awards 29/01/2025 t/m 05/02/2025 BN + BW Commvault BW 20/01/2025 t/m 03/01/2025
Proofpoint Gold awards 29/01/2025 t/m 05/02/2025 BN + BW

Wil jij dagelijkse updates?

Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief!