Isabel Moll, Dell Technologies: ‘Maak tijd vrij om mogelijkheden potentie technologie maximaal te gebruiken’

“De energietransitie in Nederland kent twee elementen”, begint Moll. “Wij vinden dat die transitie te langzaam gaat, maar we moeten wel eerst de energie-infrastructuur op orde hebben. Op dit moment lopen we achter met projecten om die infrastructuur te verstevigen. Onze energie- en ook IT-infrastructuur was altijd voor Nederland het grootste voordeel – Zo hebben we veel hyperscalers in ons land verwelkomt. We waren heel sterk en innovatief op dit gebied, maar momenteel loopt het vast. In Nederland zijn op grote schaal zonnepanelen op daken geplaatst, lopen we voorop met het aantal laadpalen dat we hebben en bijplaatsen, ontkoppelen van het gas en gaan we over op elektriciteit. Er zit alleen geen rek meer in de energie-infrastructuur om die groeiende bijbehorende vraag op te vangen.”

Dat heeft ook directe impact op datacentra en digitalisering van Nederland schetst Moll, zoals de problemen om datacentra uit te breiden en/of bij te bouwen in bijvoorbeeld de regio Amsterdam. Je wilt als land een goede hosting-partij zijn voor datacentra van zowel grote partijen als Google en Microsoft als middelgrote spelers. Dat biedt ook een veel interessanter vestigingsklimaat voor startups en scale-ups. Op dit gebied dreigt Nederland nu achter te gaan lopen.

“Een tijdlang mochten we bij wijze van spreken geen serverruimte meer bouwen omdat daar de energie-infrastructuur niet meer op berekend is. Daar is de overheid wel wat van terug gekomen, aangezien partijen zoals de Nederlandse banken, de politie, organisaties zoals defensie, daar ook problemen mee kregen. Maar het blijft een taai onderwerp.”

Gen AI en de overheid

Een verwante ontwikkeling is die van (gen) AI, waarbij Moll graag de rol van de overheid aanstipt. Die rol is deels stimulerend en deels controlerend, denk aan wetgeving zoals de AI Act. “De overheid moet echt nu al gaan bepalen waar men in 2035 wil staan en daarheen werken. Soms kijken we met zijn allen - niet alleen de overheid overigens - te veel naar wat we over drie maanden of in een jaar kunnen bereiken, en verliezen we de lange termijn uit het oog. Het is ook echt belangrijk om nu te bepalen waar we over 10-15 jaar als Nederland of Europa willen staan en daar de ruimte voor maken in wet- en regelgeving.”

Moll wil wel benadrukken dat de regulering waar de overheid naar kijkt – bijvoorbeeld voor responsible AI, ethische vraagstukken, de mate van soevereiniteit - wel de juiste elementen omvat. “Dit is heel bepalend voor het vertrouwen dat organisaties en consumenten straks hebben in AI, in wat het hen kan opleveren, en zal de angst verminderen voor mogelijke negatieve gevolgen van AI.”

Ondersteunen in AI-reis

Dell heeft in 2024 zijn Dell AI Factory-initiatief gelanceerd om organisaties in de ontwikkeling van data en AI te begeleiden naar het gewenste volwassenheidsniveau. De Dell AI Factory met NVIDIA biedt een uitgebreid portfolio van AI-technologieën, gevalideerde en kant-en-klare oplossingen, met expert services die klanten helpen sneller AI-resultaten te behalen.

Met deze diensten kunnen organisaties op slimme wijze hun activiteiten op gebied van AI en GenAI op schaal uitbreiden met de simpele building blocks uit het Dell-portfolio van AI-infrastructuur en -services, met NVIDIA's accelerated computing power, een volledige stack die GPU's, netwerken en NVIDIA AI Enterprise-software, NVIDIA Inference Microservices (NIM), modellen en agent-blueprints.

Moll over het hoe en waarom van het initiatief: “Onze aanspreekpunten zijn vaak ook onze IT-partners. Die worstelen vaak met de vragen die zij vanuit zowel de IT- als business-hoek krijgen. Op kleine schaal lukt het vaak nog wel om bijvoorbeeld een AI-pilot op te zetten, maar opschalen wordt al snel spannend.

Dell biedt IT-partners binnen het AI Factory-initiatief diverse opties in support:

1. Workshops waarin IT-partners getoond worden hoe zij met AI-vragen van klanten het beste kunnen omgaan en aan welke scenario’s zij moeten denken. Zo kunnen zij door standaard processen met bijbehorende gedachtegangen lopen en kijken naar de diverse opties om hun klantvraag te beantwoorden. Bijvoorbeeld welk soort AI het beste geschikt is voor een toepassing of een behoefte. Soms is dat machine learning, soms gen AI, maar soms ook conversational AI. Die vergen een uiteenlopende aanpak. Daarnaast moeten IT-partners van Dell bepalen of hun focus vrij eenzijdig is, of zich tot veel gebieden uitspreidt, en waar de benodigde data van hun klanten staan.
2. Workshops in samenwerking met Nvidia, meer gericht op de data science-kant. Het doel is om data scientists te laten zien dat er meer mogelijkheden zijn om een bepaald resultaat te bereiken. Dell kijkt hierbij onder meer naar hoe data scientists hun vragen aan de IT-afdeling anders kunnen stellen en laten hen hierover ook in gesprek gaan met IT’ers, zodat ze samen kunnen kijken naar welke data-vraag het beste resultaat oplevert.

Volwassen cloud-aanpak

Ook op cloud-gebied is er een duidelijke ontwikkeling naar een meer volwassen aanpak, stelt Moll. Zoals vaak, zag je bij de meeste organisaties eerst een one-size fits all-strategie ontstaan uit enerzijds een push van de technologie-vendoren en anderzijds de prestigekwestie die vervolgens ontstaat in de markt om de eerste te zijn die dat is gelukt. Daarna zag je ook de behoefte ontstaan voor soevereine cloud gedreven door onder andere regelgeving. Vervolgens, zoals je met alle soorten technologie ziet, wordt duidelijk dat één cloud niet voor alles de oplossing is en is de weg voorwaarts een hybride vorm waarin je zelf jouw eigen ideale set up definieert en bepaalt op basis van de vereisten van een organisatie.

“Een deel on prem, in een private cloud, een deel publiek of soeverein en tenslotte, wat ook een groeiende behoefte is aan de edge. Het gaat erom dat de data daar staat en daar verwerkt wordt waar dat het meest effectief en efficiënt is, het meest veilig en het meest duurzaam, zeker in het AI tijdperk. Soms is dat dus cloud edge computing, bijvoorbeeld omdat voor een schip of een autonomous vehicle anders de responsetijd te groot wordt. Dan moet je data niet heen en weer laten gaan naar en van een centrale cloud-omgeving.”

Naar buiten gericht werken

Dell Technologies houdt zich ook steeds meer bezig met het security-deel van zijn oplossingen en diensten. Daarbij benadrukt Moll het belang voor elke organisatie om naar buiten gericht te werken. “Elke organisatie werkt op hybride wijze met applicaties. Soms op eigen servers, soms een SaaS-oplossing zoals je die kent van Microsoft of Salesforce, soms zelf beheerd maar in een publieke cloud. Je zult dus op een andere manier naar de inrichting van cybersecurity moeten kijken. Je kunt niet als bij een kasteel vroeger alle toegangen afsluiten, je bent ook onderdeel van een groter geheel.”

Voor een hedendaagse cyberstrategie zijn volgens Moll diverse niveaus nodig. De eerste laag betreft inzicht: wat heb ik te beschermen, weet ik wat waar staat, waar je kroonjuwelen staan? Je kunt er geen hek meer omheen zetten, dus je zult alles in samenhang met andere partijen moeten beschermen.

“Het tweede niveau is monitoring, en het derde niveau is de cyber recovery, voor als er een aanval is geweest en je moet herstellen. Dell biedt hier ook oplossingen voor, zodat recovery kan plaatsvinden tegen zo laag mogelijke kosten, zo snel mogelijk, met zo weinig mogelijk impact op je merk en je mensen.”

Moll geeft aan dat ze als het gaat om cybersecurity blij is met de komst van NIS2, regulering die ze vooral ziet als een soort certificaat: eraan voldoen betekent dat je als organisatie je cybersecurity goed hebt ingericht. NIS2 beschrijft procedures waarvan men wil dat je ze inricht, de mate waarin je kunt uitleggen wat je doet. Dat geeft veel inzicht in waar je staat, al kan het ook heel confronterend zijn.

Tijd vrij maken

Kijkend naar 2025, ziet Moll een kloof ontstaan tussen de schijnbaar eindeloze mogelijkheden van technologie en de beperkte tijd om hierin slagen te maken. “We moeten dus voldoende tijd vrij maken om de slag te maken van pilots naar ‘volledige implementatie in het proces ’. Als je dan kijkt naar AI, dan is het heel belangrijk om dat op een zo verantwoord mogelijke wijze in te zetten. Nu gaat er te veel tijd verloren, zaken bloeden dood, omdat men vanuit angst acteert. Het is nu belangrijk dat er een verantwoord raamwerk komt om mensen het vertrouwen te geven om echt met AI aan de slag te gaan.”

Verder vreest Moll dat de grote vrijheid die veel werknemers gekregen hebben om thuis te werken, langzamerhand een belemmerende factor wordt. “We zitten op IT-gebied nu in een soort stormfase door de enorme change waar we inzitten. Dan moet je niet vanuit de woonkamer samenwerken, maar elkaar echt ontmoeten om van elkaar te leren en te versnellen als team. En leren doe je veel beter wanneer je echt bij elkaar bent. Laten we elkaar de komende tijd dus weer veel vaker ontmoeten, of het nou op het werk of bij de klant is, in plaats van achter een computerscherm. Daardoor gaat te veel kostbare tijd verloren.”