Slimmere keuzes nodig bij overheidsregie rondom digitalisering

‘De overheid moet de regie nemen’ vindt ook dé branchevereniging voor ICT/Telecom, BTG. Willen we weer een kop positie gaan innemen in de digitale infrastructuur, dan zullen we moeten kiezen voor een slimme regie. Dit houdt in dat we de teugels op grote maatschappelijke uitdagingen aantrekken én waar nodig juist ook laten vieren en de oplossing vanuit bedrijven en consumenten c.q. gebruikers zelf laten komen. En daarbij oprecht, eerlijk en duidelijk zijn over de soms pijnlijke keuzes en de gevolgen daarvan.

Hierover schrijft secretaris-generaal Lidewijde Ongering (ministerie van Economische Zaken en Klimaat) in haar jaarlijkse nieuwjaarsartikel, dat is verschenen in Economisch Statistische Berichten (ESB). In de klimaat- en energietransitie neemt de overheid de regie omdat de transitie anders onvoldoende op gang komt. Dat kan bijvoorbeeld door consequenties te koppelen aan de mate van CO2-uitstoot en door duidelijke normen te stellen. Daarmee benutten we de kracht van de markt door bedrijven, ondernemers en consumenten zelf de beste oplossing te laten bedenken. Daarnaast is centrale coördinatie nodig om de verduurzaming betaalbaar te houden, bijvoorbeeld wanneer een keuze moet worden gemaakt voor een alternatieve energiebron voor een woonwijk.

De digitale transitie vraagt een hele andere vorm van regie van de overheid, gericht op het ingrijpen bij uitwassen. Bijvoorbeeld bij grote digitale platforms met veel marktmacht of bij het veiliger maken van digitale producten en diensten. De uitdaging is om nieuwe regelgeving doelgericht in te zetten en toekomstbestendig te maken. En tegelijkertijd voldoende ruimte te laten om de voordelen van digitalisering te behouden.

Heldere keuzes bij pijnlijke veranderingen

Bij transities horen pijnlijke veranderingen, die vragen om heldere keuzes. Stikstofuitstoot die teruggebracht móet worden, uitbreidingen van het elektriciteitsnet die verzanden in lange vergunningentrajecten en toenemende druk op schaarse ruimte. Ongering: “Zomaar drie voorbeelden die laten zien dat er geen tijd meer is voor het geleidelijk laten begaan en dat we de ruimtelijke vraagstukken in samenhang moeten oppakken. Een maatschappij en economie in transitie betekent soms ook durven breken met bestaande activiteiten en gewoontes. En daarbij ruimte laten voor nieuwe winnaars en verliezers. Herverdeling is nodig om maatschappelijke veranderingen teweeg te brengen, maar de overheid moet of kan niet alle verliezen compenseren.”
 
Transities worden belemmerd omdat de Nederlandse arbeidsmarkt kampt met serieuze personeelstekorten en stagnerende doorstroom naar kraptesectoren. Ongering stelt dat de overheid meer regie kan nemen door het onderwijs beter aan te laten sluiten op de arbeidsmarkt. Bijvoorbeeld door meer middelen beschikbaar te stellen voor technische studies, door een verplichting te introduceren om de transitievergoeding aan scholing te besteden of meer internationale studenten naar Nederland halen om een opleiding te volgen in een kraptesector.

“Dat is ook waar wij ons hard voor maken” aldus CEO BTG & BTG Services Petra Claessen. “Creëer als bedrijfsleven voldoende stageplekken, waar studenten ervaringen kunnen opdoen en koppel toppers in de techniek (mannen en/of vrouwen) aan het onderwijsveld. Dat stimuleert de keuze voor de technische vakken. Als BTG spelen we hier actief op in door mee te doen in de lopende discussies en door de bij ons aangesloten bedrijven en organisaties te vragen, om zich actief in te zetten om deze uitdaging voor meer belangstelling voor techniek in het onderwijs bij studenten, blijvend aan te wakkeren.”

Lees hier het volledige artikel van staatssecretaris-generaal Ongering.