Onderzoek naar data verzameling door landmacht onderdeel LIMC

Vooruitlopend op het tweeminutendebat over het Land Information Manoeuvre Centre (LIMC) van woensdag 2 februari heeft Defensie minister Kajsa Ollongren besloten om een onafhankelijk onderzoek naar het LIMC in te stellen conform motie Belhaj c.s. (Kamerstuk 32 761, nr. 186).

"Ik streef ernaar het rapport voor de zomer aan uw Kamer aan te kunnen bieden en zorg ervoor dat de aanbevelingen betrokken worden bij de reeds aangekondigde beleidsvisie Informatiegestuurd Optreden (IGO). Ik hecht eraan dat onze militairen binnen heldere juridische kaders hun werkzaamheden zo veilig mogelijk kunnen verrichten, in het belang van onze veiligheid en de internationale rechtsorde", aldus Ollongren.

Van Defensie wordt verwacht dat ze snel en adequaat inspeelt op verzoeken om bijstand. Zeker als het gaat om een uitzonderlijke, ingrijpende crisis als de coronapandemie. Door zo vroeg mogelijk te weten of er vraag komt naar inzet, kan Defensie zich optimaal voorbereiden. Dit doet de krijgsmacht met hulp van het Land Information Manoeuvre Centre (LIMC). Dat volgt, schetst en voorspelt de ontwikkeling van een crisis, aldus Defensie.

Met informatie van het LIMC anticipeert Defensie vroegtijdig op inzet, bijvoorbeeld door oefeningen aan te passen of te annuleren. Het LIMC gebruikt openbare informatie en houdt zich aan de wet- en regelgeving, zo meldde Defensie in 2020.

NRC: Defensie ging ondanks waarschuwingen door met dataverzameling burgers

Het Nederlandse leger wist al bijna een jaar dat het mogelijk in strijd handelde door het verzamelen van gegevens van burgers via het Land Information Manoeuvre Centre (LIMC). Ondanks waarschuwingen ging Defensie echter door met het gebruik van het systeem. Dit meldt NRC op basis van documenten die het opvroeg via de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Vorig jaar bleek dat Defensie via de LIMC gegevens van burgers verzamelde uit zowel openbare als semi-openbare bronnen. Eerder bleek al dat via het LIMC gegevens zijn verzameld van onder meer Viruswaarheid en de Gele Hesjes-beweging. Nu blijkt dat ook Farmers Defence Force in de gaten werd gehouden via het systeem.

Goede juridische onderbouwing ontbrak

NRC meldt op basis van de documenten dat ambtenaren en juristen van zowel Defensie als de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) waarschuwden dat het verzamelen van de gegevens mogelijk in strijd was met de wet. In augustus 2020 werd Defensie al gewezen op het ontbreken van een goede juridische onderbouwing voor de dataverzameling. Ook zouden juristen al voor de oprichting van de LIMC bezwaar hebben gemaakt. Deze bezwaren zouden echter zijn genegeerd. 

Ook blijkt uit de documenten blijkt ook dat toenmalig minister van Defensie Ank Bijleveld op de hoogte was van de activiteiten van de LIMC. De toenmalig minister zou in augustus 2020 zijn geïnformeerd over 'serieuze juridische bezwaren', meldt NRC. Pas drie maanden later, nadat de activiteiten openbaar werden, is de LIMC echter pas stilgelegd.