Europese Commissie introduceert Data Act

De Europese Commissie lanceert de Data Act ofwel de dataverordening. Deze verordering obstakels voor de toegang tot data wegnemen, zowel voor private als publieke partijen, maar ook het genereren van data blijven stimuleren, door de controle die makers over hun data hebben, op evenwichtige wijze te organiseren, zo meent de EU.

Een aantal factoren verhindert de Europese economie momenteel om data ten volle te benutten. Belangrijke knelpunten zijn onder andere het gebrek aan duidelijkheid over wie gebruik mag maken van en toegang hebben tot data van verbonden producten, het feit dat kleine en middelgrote ondernemingen vaak geen evenwichtige data-uitwisselingscontracten met sterkere marktspelers kunnen sluiten, obstakels om over te stappen naar concurrerende en betrouwbare cloud- en edgediensten in de EU, en de beperkte mogelijkheden om data uit verschillende sectoren te combineren. Dit heeft invloed op diverse economische sectoren en leidt ertoe dat data in de EU te weinig wordt benut, met negatieve gevolgen voor de consumentenkeuze, innovatie en openbare dienstverlening.

De verordening zal de waarde van data die door verbonden objecten in Europa wordt gegeneerd - een van de belangrijkste gebieden voor innovatie in de komende decennia -, helpen ontsluiten. Zij zal verduidelijken wie waarde mag creëren uit die data en onder welke voorwaarden. Zij zal ervoor zorgen dat de waarde van data eerlijk wordt verdeeld over de spelers in de data-economie en in de contracten die zij sluiten, zonder dat afbreuk wordt gedaan aan de legitieme belangen van bedrijven en personen die in dataproducten en -diensten investeren. Met de nieuwe regels zullen consumenten en bedrijven meer zeggenschap krijgen over hoe de data die door hun verbonden producten wordt gegenereerd, mag worden gebruikt, aldus de EU.

Wat hebben mensen en bedrijven aan deze verordening?

Wie een “traditioneel” product koopt, wordt ook eigenaar van alle onderdelen en accessoires van dat product. Wie echter een verbonden product koopt dat data genereert (bv. een slim huishoudapparaat of een slimme industriële machine), weet vaak niet wie wat met die data mag doen. Er kan ook contractueel bepaald zijn dat alle data die wordt gegenereerd, uitsluitend door de fabrikant mag worden verzameld en gebruikt.

De dataverordening zal particulieren en bedrijven meer controle over hun data geven door het recht op overdraagbaarheid van gegevens aan te scherpen zodat gegevens die met behulp van slimme objecten, toestellen en apparaten gegenereerd zijn, gemakkelijk van en naar verschillende diensten kunnen worden gekopieerd en overgezet. Zo kan de eigenaar van een auto of machine de data die wordt gegenereerd door het gebruik dat hij van zijn auto of machine maakt, delen met zijn verzekeringsmaatschappij. Dergelijke data die bij verschillende gebruikers wordt verzameld, kan ook helpen om andere digitale diensten, bijvoorbeeld in verband met het verkeer, of voor plaatsen waar het risico op ongevallen groot is, te ontwikkelen of te verbeteren.

Het zal gemakkelijker worden om data over te dragen naar en tussen dienstverleners, wat meer spelers, ook kleine en middelgrote ondernemingen, ertoe zal aanzetten om actief te worden in de data-economie, zo belooft de EU.