Zonder menselijke intelligentie breekt kunstmatige intelligentie nooit écht door

Omzetten in AI-diensten en producten stijgen snel, berekende IDC onlangs. Eerder schetste Dutch IT Channel accuraat de beperkingen van kunstmatige ntelligentie die verdere groei belemmeren. Daarbij kwam niet de noodzaak aan de orde om menselijke intuïtie te koppelen aan technologie Er is een human lead nodig. Dit schrijft Rob Roode, directeur en eindverantwoordelijke voor R&D bij Pegamento, in deze blog.

Vorig jaar constateerden Marcel Dunk en Bert Neef dat de doorbraak van kunstmatige intelligentie (AI) blijft hangen op toepassingen als beveiliging en detectie. Voor een echte sprong is méér nodig. Zij zoeken dat in consumententoepassingen, maar vergeten de mate waarin technologie de menselijke factor kan versterken. Dat zal de forse groeicijfers waar IDC deze week mee kwam, alleen maar verder versterken.

Vijftig jaar lang baseerde ICT zich op het binaire stelsel en het verschil tussen 0 en 1. Hier is onvoorstelbaar grote rekenkracht uit ontstaan, maar ook een ‘zwart-wit’-benadering. De persoon achter het beeldscherm werd alleen rationeel benaderd, op basis van de data die de computer ophoestte. Eigenlijk bieden moderne kunstmatige intelligentie en geavanceerde algoritmen nog steeds niet méér dan dat. Maar als we deze gereedschappen op een andere manier combineren, kan technologie niet alleen nullen en enen opleveren, maar alle nuances die daartussen zitten. Daarvoor is het nodig om informatie aan te bieden via alle zintuigen die kunnen bijdragen aan het menselijke handelen. Callcenter & telefonietechnologie, speech analytics, stemherkenning, vertaaltechnologie, spraakmining, en image to speech adresseren het oor. Beeldherkenning, text to speech, emotiedetectie en gedragsherkenning doen hetzelfde voor het oog. Het resultaat is in beide gevallen data ten behoeve van beslisparameters waaruit beleid en actie ka voortvloeien.

Instinctief begrip

Een bekend voorbeeld van AI is het systeem dat alarm slaat als een gewapend persoon opduikt. Een eerder artikel in dit medium gaat over de keuze van Rijkswaterstaat om gevaarlijke situaties op brugdekken met AI te detecteren, maar de beslissing om in te grijpen bewust neerlegt bij de brugwachter-van-vlees-en-bloed. Dat is de toekomst wat mij betreft: AI als intelligente steun voor de mens die uiteindelijk beslist en op basis daarvan handelt. Een interessante casus met betrekking tot de door Dunk en Nee aangehaalde juridische onzekerheden rond AI is de Landelijke Luisterlijn die een luisterend oor biedt aan mensen met minimale sociale contacten: extra actueel in de coronacrisis die veel mensen in geestelijke nood bracht en sommige  zelfs tot suïcidesignalen. In dat geval is het aan de vrijwilligers om een belangrijke beslissing te nemen. Zij kunnen namelijk in bijzondere gevallen de anonimiteit van de beller opheffen om acute hulp mogelijk te maken. Technologie helpt hen signalen te herkennen, zodat zij uiteindelijk zelf, op basis van hun persoonlijke inschatting en intuïtie, het beste besluit kunnen nemen. Het gaat om het instinctief begrijpen welke informatie het meest relevant is en het op basis daarvan handelen.

Kortom, Human intelligence en artificial intelligence gaan samen. Juist door de inzet van kunstmatige intelligentie kan ICT de omslag maken van technology driven naar human driven.

De Human Lead

We moeten beseffen dat menselijke interactie noodzakelijk blijft in het managen van datastromen die betrekking hebben op het menselijk handelen. Dus in alle situaties waar geen sprake is van een enkelvoudige relatie tussen oorzaak en gevolg. Kunstmatige intelligentie is bijvoorbeeld goed in staat om medische testresultaten te analyseren op anomalieën. Maar als het gaat om menselijk gedrag met al zijn ‘misschien’-mogelijkheden is dat niet het geval. In klantcontact zijn chatboxen ondenkbaar zonder Natural Language Processing en kan deze technologie worden ingezet om online reviews samen te vatten en high lights hierin te signaleren. Maar uiteindelijk zijn het de callcenter agents die op basis hiervan hun werkwijze zullen verfijnen. Hun emotionele intelligentie wordt aanzienlijk gevoed, maar niet volledig gestuurd door de uitkomsten van kunstmatige intelligentie. Het blijft gaan om menselijke intuïtie: het instinctief begrijpen welke informatie het meest relevant is en het op basis daarvan handelen. Dit is de “Human Lead” zonder welke kunstmatige intelligentie zich nooit volledig kan ontplooien.

Rob Roode, directeur en eindverantwoordelijke voor R&D bij Pegamento