Kabinet investeert in schaarste op ICT-arbeidsmarkt en cybersecurity

Het kabinet besteedt in de Miljoenennota 2023 volop aandacht aan ICT. Denk hierbij aan de implementatie van de Nederlandse Cybersecurity Strategie en het doorontwikkelen van het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC), maar ook aan de aanpak van de schaarste op de ICT-arbeidsmarkt, een groter budget voor onder meer de Autoriteit Persoonsgegevens en de komst van een toezichthouder voor algoritmes. De redactie van Dutch IT Channel en Executive People zet de belangrijkste aankondigingen uit de Miljoenennota 2023 op een rij.

Implementatie van de Nederlandse Cybersecurity Strategie

Het implementeren van de Nederlandse Cybersecurity Strategie is in 2023 een belangrijk speerpunt, melden de ministeries van Justitie en Veiligheid (JenV) en Economische Zaken en Klimaat (EZK) in hun begroting. De Nederlandse Cybersecurity Strategie beschrijft de Rijksbrede aanpak op het gebied van cybersecurity. NCTV coördineert de uitvoer van de maatregelen die onderdeel uitmaken van het plan.

Dat betekent onder meer dat het stelsel en de implementatie van de Europese netwerk- en informatiebeveiligingsrichtlijn (NIB2-richtlijn) wordt herzien, meldt het ministerie van JenV. Hierover is in juni een akkoord bereikt door de EU-lidstaten en het Europees parlement. De herziene richtlijn legt onder meer meer sectoren een meldplicht op bij ernstige cyberincidenten. Denk daarbij aan datacenters, maar ook aan bedrijven in de industrie.

NCSC doorontwikkelen

Ook wordt het NCSC doorontwikkeld richting een 'toekomstbestendig cybersecuritystelsel'. Zo vergroot het kabinet het budget van het NCSC van 7 miljoen euro naar 23 miljoen euro. Het budget blijft de komende jaren groeien en bedraagt in 2027 42 miljoen euro. Met behulp van dit geld kan het NCSC onder meer extra taken op zich nemen. Eerder werd al aangekondigd dat het NCSC, het Digital Trust Center (DTC) en het Cyber Security Incident Response Team voor digitale dienstverleners (CSIRT-DSP) vanaf 2024 hun krachten bundelen.

Daarnaast zet het ministerie van JenV in op een intensivering van de uitwisseling van informatie tussen publieke en private partijen. Het ministerie bouwt hierbij voort op bestaande initiatieven, zoals Cyber Info en Intel Cel. Ook komt er een nieuwe editie van de publiek-private cross-sectorale cyberoefening ISIDOOR.

Cyberweerbaarheid van het bedrijfsleven vergroten

Het ministerie van EZK zet in 2023 onder meer in op het versterken van de cyberweerbaarheid van bedrijven. Zo moeten bedrijven zich bewuster worden van digitale dreigingen en risico's, en weerbaarder worden hiertegen. EZK maakt 6,6 miljoen euro extra beschikbaar in 2023 voor cybersecurity. Dit bedrag loopt op tot structureel 16,1 miljoen euro in 2027. Het geld is onder meer bedoeld voor het versterken en verder professionaliseren van het DTC.

Ook zet het ministerie van EZK in op het versterken van het netwerk van samenwerkingsverbanden van bedrijven. Dit moet leiden tot een landelijk dekkend stelsel voor cybersecurity.

Meer geld voor Autoriteit Persoonsgegevens

De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) krijgt komend jaar 5,5 miljoen euro extra beschikbaar gesteld; het budget groeit hiermee naar 34,5 miljoen euro. Ook kondigt het ministerie van JenV aan komend jaar te evalueren of het juridische kader nog aansluit op nieuwe technologieën. Denk hierbij aan deepfakes. Voor 2024 staat de tweede evaluatie van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) op de planning.

Ook nieuw is de komst van een toezichthouder op algoritmes, die wordt ondergebracht bij de AP. Deze toezichthouder gaat algoritmes controleren op onder meer transparantie, willekeur en discriminatie. Het AP gaat met andere relevante toezichthouders afspraken maken over samenwerkingen om zeker te stellen dat het toezicht op elkaar aansluit.

Krapte op de arbeidsmarkt

De krapte op de ICT-arbeidsmarkt krijgt in de Miljoenennota 2023 eveneens aandacht. Zo zet het ministerie van EZK met het Actieplan Groene en Digitale Banen, dat afgelopen zomer al is gepresenteerd, in op het versterken van de ICT-arbeidsmarkt. Dit plan moet leiden tot aanvullend beleid en de aanpak van structureel moeilijk vervulbare vacatures in de techniek- en ICT-sector. Het plan zet onder meer in op het aanspreken van nieuwe doelgroepen en tegengaan van genderstereotypen. Het kabinet wil daarnaast inzetten op digitalisering en technologische vernieuwingen die helpen bij het verhogen van de productiviteit.

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) zet eveneens in op het tegengaan van tekorten op de arbeidsmarkt. Onder meer door het verminderen van de vraag naar arbeid en het vergroten van het aanbod van arbeid. Tegelijkertijd moet de match tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt beter op elkaar worden afgestemd. Het kabinet wil ook Leven Lang Ontwikkelen (LLO) verder ontwikkelen, waarmee het Nederlanders stimuleert te blijven leren. Onderdeel hiervan is ook extra focus op het STAP-budget, waarvoor van 2023 tot en met 2026 jaarlijks 125 miljoen euro beschikbaar wordt gesteld.

Meer vaste banen

Ook wil het kabinet inzetten op meer vaste banen. Het ministerie van SZW wijst op voordelen voor zowel werkgevers als werknemers. Het kijkt hierbij onder meer naar het reguleren van andere contractvormen, zodat deze niet meer gebruikt kunnen worden om te concurreren op arbeidsvoorwaarden. 'Echte zelfstandigen' krijgen daarbij de ruimte en ondersteuning, terwijl schijnzelfstandigheid wordt aangepakt.

Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) zet eveneens in op de IT-arbeidsmarkt. Het wil onder meer de digitale vaardigheid stimuleren en verbeteren. Scholen kunnen per volgend schooljaar subsidie krijgen voor het verbeteren van hun onderwijs op het gebied van onder meer digitale geletterdheid. In totaal is hiervoor ruim 176 miljoen euro aan subsidies beschikbaar in 2023.

Informatievoorziening vanuit de overheid

Het ministerie van JenV kondigt ook aan de eigen informatievoorziening in 2023 te gaan verbeteren. Hierbij zet het ministerie in op betrouwbare en transparantie informatievoorziening. Denk daarbij aan verbeteren van de eigen ICT-systemen, het verbeteren van de informatiebeveiliging en vergroten van de digitale weerbaarheid van medewerkers.

De krapte op de ICT-arbeidsmarkt treft ook het ministerie van JenV zelf. Het ministerie zet voor versterken van het personeelsbestand in op een sterk starterbeleid, het behoud van talent, het omscholen van medewerkers en extra aandacht voor schaarse functiegebieden.

Ook de bestrijding van cybercriminaliteit en gedigitaliseerde misdaad krijgt meer aandacht. Zo wijst het ministerie erop dat uit de Veiligheidsmonitor 2021 blijkt dat cybercrime en gedigitaliseerde misdaad nagenoeg net zo vaak slachtoffers maakt als traditionele vormen van criminaliteit. De ministeries van BZK, JenV en EZK willen onder meer gezamenlijk de bewustwording over cybercriminaliteit bij potentiële slachtoffers versterken.

Gegevensuitwisseling en security in de zorg

Ook de wijze waarop de zorg omspringt met data krijgt in de Miljoenennota 2023 aandacht. Zo moeten Nederlanders het komend jaar eenvoudiger inzicht krijgen in de gegevens die zorgorganisaties over hen hebben, meldt het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).

Met behulp van het MedMij-label kunnen leveranciers en zorgaanbieders aantonen dat hun systemen voldoen aan het MedMij Afsprakenstelsel, bedoeld om een veilige en betrouwbare werkwijze met gegevens zeker te stellen. Stichting MedMij krijgt daarom in 2023 een bedrag van 8,3 miljoen euro beschikbaar voor de standaardisatie van gegevensuitwisseling in de zorg. Ook moet voorstel voor de Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz) bijdragen aan het versterken van de gegevensuitwisseling in de zorg.

Beveiliging van zorggegevens

De beveiliging van zorggegevens komt in de Miljoenennota 2023 eveneens aan bod. Zo is al langer structureel 1,5 miljoen euro beschikbaar voor Z-CERT, de sectorale organisatie die de informatiebeveiliging in de zorg ondersteunt. Z-CERT krijgt in 2023 een half miljoen euro extra beschikbaar gesteld voor het standaardiseren van gegevensuitwisseling in de zorg. Ook zet het ministerie van VWS samen met het ministerie van BZK in op het ontwikkelen en implementeren van veilige authentificatie in de zorg.

Ook zet het ministerie in op het met elkaar verbinden van zorgregio's, zodat zij van elkaar kunnen leren. Denk hierbij aan Zorg voor innoveren, waarmee zorgorganisaties en innovators in de zorg aan elkaar worden gekoppeld. Zorg voor innoveren ondersteunt hen bij het implementeren en opschalen van digitale toepassingen, en helpt hierbij financiële ondersteuning te verkrijgen.

Meer geld voor Nictiz

Nationaal ICT Instituut in de Zorg (Nictiz), het landelijk expertisecentrum voor de ontwikkeling van ICT in de zorg, krijgt ruim 20 miljoen euro beschikbaar gesteld in de Miljoenennota 2023. 9,5 miljoen euro hiervan is bedoeld voor de invulling van de coördinerende taak die Nictiz heeft rondom de ontwikkeling van ICT- en informatiestandaarden en als kenniscentrum op dit gebied. Daarnaast krijgt Nictiz komend jaar 11,2 miljoen euro beschikbaar voor de standaardisering van gegevensuitwisseling.