Geen nieuwe unicorns in 2022 en 2023

Dit blijkt uit het jaarlijkse State of Dutch Tech-rapport van Techleap, een non-profitorganisatie voor het versnellen van de groei van startups en scaleups. De groei van de Nederlandse techsector is in het afgelopen jaar gestagneerd. Vergeleken met Europese landen als het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk groeien Nederlandse startups minder snel doordat zij er langer over doen om investeringen aan te trekken. Ook het nijpende tekort aan gekwalificeerd personeel remt de ontwikkeling van de sector.

'Structurele investering is noodzakelijk'

Techleap noemt een structurele investering in de techsector noodzakelijk, omdat deze bedrijven innovatieve oplossingen bieden voor uitdagingen in bijvoorbeeld klimaat en gezondheidszorg. Ook fungeren ze als de banenmotor van de toekomst.

Ondanks dat de Nederlandse techsector nog altijd een van de best presterende van Europa is, liepen investeringen in het afgelopen jaar terug met 25%. Nederland telde in 2022 en 2023 geen nieuwe ‘unicorns’ (private startups met een waarde boven de 1 miljard dollar) en er zijn in het afgelopen jaar geen Nederlandse beursgangen geweest. Ook in de rest van Europa is het aantal ‘unicorns’ en beursgangen in de afgelopen periode afgenomen.

Groei Nederlandse techstartups loopt achter

Veel Nederlandse startups hebben moeite met financiering in latere fases. Het lukt ruim twee derde van de startups (70%) niet om na seed-investeringen kapitaal aan te trekken. Bovendien doen de Nederlandse startups, die hier wel in slagen gemiddeld zes jaar over de volgende kapitaalinjectie.

Daarmee lopen Nederlandse bedrijven een jaar achter op Europese gemiddelden, en twee jaar op Amerikaanse bedrijven. Ook worden startups in latere fases van hun groei steeds afhankelijker van buitenlandse investeerders. In 85% van de grote investeringsrondes waren internationale investeerders betrokken.

Deeptech-sector in de lift

Tegelijkertijd is ook een positieve trend zichtbaar: bedrijven in de deeptech-sector zitten in de lift. In Nederland is bijna de helft van de investeringen (48%) in het afgelopen jaar naar de deeptech-sector gegaan. De sector haalde 15% meer investeringen op dan in 2022. Er is aanzienlijk geïnvesteerd in bedrijven die uit universiteiten zijn ontstaan, wat volgens Techleap de potentiële waarde van de Nederlandse academische wereld aantoont. De huidige trend is echter geen garantie voor de toekomst. Dit is vooral afhankelijk van de mate waarin deeptech-startups in staat zijn om versneld verder te groeien.

“Er is een enorme potentie om van Nederland een echt ‘deeptech-land’ te maken, regionale specialisaties te omarmen en Nederlandse scaleups door te laten stoten op de internationale markt”, zegt Constantijn van Oranje (foto), Special Envoy van Techleap. “Om onze economische positie veilig te stellen, moeten we veel beter in staat zijn om onze wetenschappelijke kennis en technologie om te zetten in succesvolle bedrijven. Daarvoor is een ambitieus vestigingsklimaat nodig en een open economie, met voldoende kapitaal en talent om bedrijven te laten groeien.”

Meer vraag naar internationaal talent

Uit de State of Dutch Tech blijkt ook dat het nog steeds uitdagend is om aan gekwalificeerd personeel te komen vergeleken met andere Europese landen. De werkgelegenheid groeide in het afgelopen jaar met 6 procent. Een van de oorzaken is een tekort aan beschikbaar gespecialiseerd talent, bijvoorbeeld in functies als software engineers en datawetenschappers. Volgens Techleap is er in Nederland veel te winnen op gebied van internationaal talent en een diverse, inclusieve afspiegeling binnen organisaties.

In Nederland springen sectoren als zorg (€591 miljoen), voeding (€257 miljoen) en halfgeleiders (€216 miljoen) eruit bij het aantrekken van kapitaal. Met name de halfgeleiders zetten een spraakmakende groei door: van €14 miljoen in 2019 naar €216 miljoen in 2023. Fintechs en softwarebedrijven zagen juist minder nieuw kapitaal tegemoet. In deze sectoren werd 60 procent minder geïnvesteerd dan afgelopen jaar. Op Europees niveau valt op dat de financiering voor energietechnologie enorm toeneemt. In vijf jaar tijd vervijfvoudigden investeringen hierin van €2,81 miljard naar €15,08 miljard.