AI-gespecialiseerde pc’s: een nieuwe categorie in de markt?

Aan het begin van het nieuwe millennium was de gaming-pc de nieuwe hype. Het gaf de markt een boost en bood consumenten een pc die zich onderscheidde door zijn grafische rekenkracht, zijn krachtige processor in combinatie met voldoende RAM-geheugen, één of meer snelle videokaarten en een krachtige stroomvoorziening. De vraag is nu of de AI-pc hetzelfde kan doen voor de IT-markt. Zoals we in een eerder artikel al hebben aangegeven, zijn er steeds meer workstations, computers, thin clients en laptops die speciaal worden ontworpen voor veeleisend grafisch ontwerpwerk of gaming. Dit roept de vraag op of er een pc in aantocht is die volledig gericht is op AI-functies. Hoe kan dit de IT-markt veranderen en wat zijn de gevolgen voor de wereldwijde IT-sector? En is er ruimte voor nieuwe gespecialiseerde spelers in deze markt?

Zijn we op weg naar de opkomst van een nieuw type pc?

Sinds corona zit de verkoop van pc's in een dip, deels omdat computers veel langer meegaan dan vroeger. Als gevolg hiervan is er niet langer een onmiddellijke noodzaak om computers te vernieuwen, wat zowel geldt voor individuele gebruikers als voor bedrijven. Voor leveranciers is dit een uitdaging en de AI-pc kan een aantrekkelijke nieuwe niche zijn die de markt een impuls kan geven. Verschillende experts, waaronder Canalys, voorspellen een opleving van de IT-markt in 2024, deels als gevolg van de integratie van AI-functies in pc's. AI-compatibel pc's zijn apparaten die AI integreren in pc's, mede dankzij de snelle opkomst van gespecialiseerde AI-chipsets. Deze chipsets worden steeds belangrijker voor het verbeteren van zowel de arbeidsproductiviteit als de entertainmentbeleving op pc's.

Omdat chip- en laptopfabrikanten anticiperen op de opkomst van AI, staan ze te popelen om gebruikers ervan te overtuigen dat pc's AI-capabel moeten zijn. Als gevolg daarvan staan veel chipontwerpers klaar om de mogelijkheden van de AI-pc te verkennen. Zowel AMD als Intel plaatsen een AI-accelerator (of NPU) op hun processors die AI-workloads kan aanpassen. Dit betekent dat workloads niet worden uitgevoerd door CPU cores zelf, maar door een geoptimaliseerde chip die AI-workloads veel sneller en efficiënter verwerkt. Hierdoor blijft de CPU beschikbaar om andere, geschiktere taken uit te voeren.

Een veelbelovende toekomst voor Arm-based pc’s

In dit snel evoluerende pc-landschap nemen Apple en Qualcomm het voortouw met geavanceerde Arm-based processors, die de weg vrijmaken voor AI-integratie. Apparaten met Arm-processors bieden veel kansen omdat het energiezuinige karakter van Arm-architectuur ervoor zorgt dat deze apparaten een langere batterijlevensduur hebben en toch goede prestaties leveren. Bovendien bevatten Arm Systems on Chip (SoC) ook andere belangrijke functies, zoals een krachtige CPU, GPU, Wi-Fi en mobiele datanetwerken en Neural Processor Units (NPU's) voor het versnellen van AI-workloads. Arm-processors bieden een superieure energy efficiency en warmtebeheer, wat cruciaal is voor AI-toepassingen. Er doen zich echter nog steeds veel uitdagingen voor in deze markt, zoals Intel’s dominantie en de voorzichtige acceptatie van de AI-pc door channel-partners. Desondanks voorspelt Canalys een overgang naar opkomende technologieën en een sterkere concurrentie. Hoewel de concurrentie van Qualcomm en AMD op het gebied van AI-processors en het integratieproces van Apple een uitdaging vormen voor Intel, is in de IT-markt nog steeds sprake van een grote afhankelijkheid van Intel-processors en architectuur en dat vormt een barrière voor andere spelers. Tegelijkertijd staat Intel onder grote druk en maakte zij vlak na het miljardenverlies in het afgelopen kwartaal bekend dat er een ontslag- en forse bezuinigingsronde in aantocht is. Het is de vraag in hoeverre dit de verhoudingen in de IT-markt op termijn zal opschudden en meer ruimte zal creëren voor andere partijen.

Verdere marktdiversificatie en een groeiende interesse in Arm-technologie wijst niettemin de weg naar een veelbelovende toekomst voor Arm-based pc's. De AI-gestuurde pc biedt een nieuwe dimensie van gebruikersgemak en efficiëntie. Hoewel het vooruitzicht veelbelovend is, roept het ook vragen op over transparantie en een te sterke afhankelijkheid van AI. Een goede communicatie en behoud van controle blijven belangrijk terwijl de gebruikerservaring evolueert. Onder andere Intel benadrukt het belang om gebruikersgegevens binnen het systeem te houden, waardoor praktische toepassingen van AI worden verbeterd. Een uniform ecosysteem en betrokkenheid van app-ontwikkelaars zullen cruciaal zijn voor het realiseren van dit nieuwe concept.

Beweegt AI zich af van de cloud?

Op dit moment worden AI-algoritmes meestal verwerkt in de cloud, op grote servers. Maar er zijn steeds meer gebruikers die deze algoritmes op lokale apparaten willen uitvoeren, zoals laptops en smartphones. Op smartphones worden ze bijvoorbeeld al gebruikt voor gezichtsherkenning. Op pc’s kan de nadruk liggen op toepassingen als tekstgeneratie. Traditionele computerchips zijn hier niet geschikt voor, wat de deur opent voor de ontwikkeling van speciale chips voor AI.

Ook HP's ambitie om AI lokaal op pc's te draaien, kan de deur openen naar een paradigmaverschuiving in technologie, stelt HP CEO Enrique Lores in een interview met CNBC. "Er komen nieuwe pc's en ervaringen. Tot nu toe gebeurt alles rond AI in de cloud. Dat zal vanaf volgend jaar veranderen als we nieuwe mogelijkheden op onze pc's gaan zien", aldus Lores. Hij verwacht dat de eerste AI-pc's in de tweede helft van 2024 op de markt komen.

De ‘next big thing' of slechts een evolutie van processor-technologie?

De verschuiving van hardware naar de cloud en weer terug naar hardware kan wel eens een interessante nieuwe ontwikkeling zijn. Afstappen van de cloud vermindert niet alleen de afhankelijkheid van constante internetverbindingen, maar biedt ook voordelen zoals lagere energiekosten en verbeterde privacy, doordat gevoelige gegevens niet naar externe servers worden verzonden. Bovendien kan deze lokale aanpak de verwerkingssnelheid verbeteren, wat leidt tot snellere en efficiëntere prestaties. Een voorbeeld hiervan is Apple's Neural Engine, een speciale processor die is geoptimaliseerd voor machine learning-taken zoals gezichtsherkenning. Deze processor biedt niet alleen aanzienlijke prestatieverbeteringen, maar vooral ook een efficiëntere en energiezuinigere uitvoering van complexe taken. Dit is cruciaal voor apparaten zoals de iPhone en de Apple Watch, waar batterijduur en rekenkracht beperkt zijn. Ook Intel's Meteor Lake en de Google's Tensor-chip zijn voorbeelden van gespecialiseerde hardware voor AI. Het mag duidelijk zijn dat de focus langzaam maar zeker verschuift naar het optimaliseren van AI-taken op een manier die minder afhankelijk is van grootschalige cloudinfrastructuren. Wel blijven er vraagtekens te zetten bij de implementatie hiervan. Wordt dit gedaan via CPU, GPU of een aparte AI-accelerator?

Of AI-pc's de markt echt kunnen veroveren, is nog onzeker. Zo valt nog maar te bezien of gebruikers een nieuwe computer moeten kopen die 'AI-capabel' is. Vooral computerfabrikanten zullen naar verwachting beweren dat AI-pc’s de next big thing zijn, maar uiteindelijk kan dit ook slechts een nieuwe generatie processors voor pc's zijn. Na verloop van tijd zullen echter meer gespecialiseerde pc-modellen verschijnen met nuttige functies die lokaal kunnen draaien en die ongetwijfeld doorsijpelen naar het grote publiek. Bovendien kunnen pc's van bedrijven die zijn uitgerust met AI-technologie hun prestaties en productiviteit verbeteren door processen of taken te automatiseren waarvoor voorheen menselijke handelingen nodig waren. Verder maakt AI het mogelijk om data te interpreteren op een schaal die geen mens ooit zou kunnen verwerken.

Flex IT’s visie op circulaire AI-pc’s

Flex IT gelooft dat de opkomst van AI-gespecialiseerde pc's een nieuwe en aparte categorie vormt in de markt, waardoor de manier waarop rekenkracht wordt gebruikt fundamenteel gaat veranderen. Deze pc's verwerken complexe AI-taken lokaal, verbeteren de privacy en beveiliging van gegevens en komen tegemoet aan de zorgen van klanten over gegevenssoevereiniteit.

Hoewel Flex IT verwacht dat door de opkomst van AI-capabel pc's de vraag naar nieuwe pc's de komende jaren zal toenemen, zal er tegelijkertijd een de behoefte aan circulaire apparatuur onverminderd groot blijven. Zo zullen duurzaamheidseisen en financiële voordelen de vraag naar circulaire IT-apparaten blijven stimuleren. Bovendien zal de vraag naar nieuwe AI-capabel devices een vervangingsvraag in gang zetten. Als gevolg daarvan kan de ITAD-industrie een toestroom van devices in de refurbishment-cyclus tegemoet zien, waardoor de ongewenste aanwas hoeveelheid e-waste kan worden beperkt. Eén van de grote uitdagingen in de refurbishment-industrie is het gebrek aan passend aanbod. Dit kan gedeeltelijk worden opgelost naarmate meer devices vervangen worden en de doorstroom op de refurbished markt toeneemt. De vervangingscyclus van pc’s, die wordt aangedreven door pc's met AI-capaciteit, zal volgens Flex IT helpen om de uitdagingen rond het aanbod van refurbished apparaten aan te pakken.

Early adopters

Flex IT gelooft dat AI gespecialiseerde pc’s veel kansen bieden voor de IT-markt. Ze markeren de opkomst van een nieuw type pc, die is ontworpen om te voldoen aan de eisen van modern computergebruik. Tegelijkertijd verwacht zij dat de introductie van AI-functies de pc-markt zal stimuleren door een grotere vraag en door nieuwe functionaliteiten te bieden voor zowel bedrijven als consumenten. Early adopters zullen apparaten die geschikt zijn voor AI omarmen en ermee werken, terwijl een aanzienlijk aantal gebruikers de technologische vooruitgang die deze apparaten bieden misschien niet nodig heeft of er niet direct van profiteert. De functionaliteit en snelheid van processors en chips van de afgelopen drie tot vier jaar zullen voor hen ruim voldoende zijn om in hun gebruikersbehoeften te voorzien.

Deze evolutie zorgt niet alleen voor innovaties, maar sluit ook aan bij de ambities van Flex IT op het gebied van duurzaamheid. Het is onze verwachting dat binnen nu en twee jaar de eerste refurbished AI capable pc’s op de markt zullen komen. Bovendien heeft Flex IT Rent de intentie om vanaf dit najaar AI-gespecialiseerde IT-hardware te verhuren. Zo maken de M3-modellen van Apple al onderdeel uit van ons Rent assortiment en zullen in de komende maanden andere producten volgen. Op deze manier zet Flex IT belangrijke stappen voorwaarts om te zorgen dat de voordelen van AI toegankelijk zijn in de gehele sector.