Europese Commissie start procedure tegen TikTok rond verkiezingen Roemenië

Commissievoorzitter Ursula von der Leyen: “We moeten onze democratieën beschermen tegen elke vorm van buitenlandse inmenging. Wanneer we een dergelijke inmenging vermoeden, met name tijdens verkiezingen, moeten we snel en vastberaden optreden. Na ernstige aanwijzingen dat buitenlandse actoren zich hebben bemoeid met de Roemeense presidentsverkiezingen door TikTok te gebruiken, onderzoeken we nu grondig of TikTok de wet inzake digitale diensten heeft geschonden door dergelijke risico's niet aan te pakken. Het moet glashelder zijn dat in de EU alle onlineplatforms, met inbegrip van TikTok, ter verantwoording moeten worden geroepen.”

De werkzaamheden zullen zich toespitsen op het beheer van de risico's voor verkiezingen of het maatschappelijk discours, die verband houden met de volgende gebieden:

• de aanbevelingssystemen van TikTok, met name de risico's in verband met gecoördineerde niet-authentieke manipulatie of geautomatiseerde exploitatie van de dienst.
• Het beleid van TikTok inzake politieke reclame en betaalde politieke inhoud.

Wat beide elementen betreft, gaat de Commissie onder meer onderzoeken of TikTok de risico's van specifieke regionale en taalkundige aspecten van nationale verkiezingen zorgvuldig heeft beperkt.

Onderzoek

Indien de vermoedens van de Commissie juist blijken te zijn, vormen deze tekortkomingen inbreuken op artikel 34, lid 1, artikel 34, lid 2, en artikel 35, lid 1, van de wet inzake digitale diensten. De Commissie zal nu prioritair een diepgaand onderzoek uitvoeren. De inleiding van een formele procedure loopt niet vooruit op de uitkomst ervan.

Dit besluit om een onderzoek in te stellen houdt rekening met informatie die is ontvangen uit gerubriceerde inlichtingenverslagen van de Roemeense autoriteiten, alsook met verslagen van derden. Het onderzoek volgt ook op de analyse van de risicobeoordelingsverslagen die TikTok in 2023 en 2024 heeft ingediend, de antwoorden op de verzoeken om informatie van de Commissie en de interne documenten die TikTok heeft verstrekt.

Coimisiún na Meán, de coördinator voor digitale diensten voor Ierland, is betrokken bij het onderzoek van de Commissie en zal met zijn expertise en analyse bijdragen aan de zaak. Ierland is TikTok's land van vestiging in de EU.

Volgende stappen

Na de formele inleiding van de procedure zal de Commissie bewijsmateriaal blijven verzamelen, bijvoorbeeld door aanvullende verzoeken om informatie te sturen, monitoringacties uit te voeren, gesprekken te voeren, inspecties uit te voeren en om toegang tot algoritmen te verzoeken. Dergelijke verzoeken om informatie kunnen TikTok verplichten om gegevens en documenten te verstrekken die het verplicht is te bewaren op basis van het bewaringsbevel dat de Commissie op 5 december heeft opgelegd.

De inleiding van formele procedures geeft de Commissie de bevoegdheid om verdere handhavingsmaatregelen te nemen, zoals voorlopige maatregelen en niet-nalevingsbesluiten. De Commissie is ook bevoegd om elke toezegging van TikTok te aanvaarden om de aan de procedure onderworpen kwesties te verhelpen.

De wet inzake digitale diensten stelt geen wettelijke termijn vast voor het beëindigen van formele procedures. De duur van een diepgaand onderzoek hangt af van verschillende factoren, waaronder de complexiteit van de zaak, de mate waarin de betrokken onderneming met de Commissie samenwerkt en de uitoefening van de rechten van de verdediging.

Bovendien loopt de inleiding van een formele procedure niet vooruit op andere procedures die de Commissie op grond van andere bepalingen van de wet inzake digitale diensten kan inleiden.

Achtergrond

Op 5 december 2024 heeft de Commissie TikTok een bevel tot bewaring gegeven, waarbij het platform werd gelast gegevens in verband met feitelijke of voorzienbare systeemrisico's die zijn dienst zou kunnen opleveren voor verkiezingsprocessen en het maatschappelijk discours in de EU, te bevriezen en te bewaren. Dit aanhoudingsbevel heeft betrekking op de nationale verkiezingen in de Europese Unie tussen 24 november 2024 en 31 maart 2025.

Dit is het derde onderzoek dat de Commissie tegen TikTok heeft ingesteld naar aanleiding van het lopende onderzoek dat op 19 februari 2024 is geopend en het onderzoek dat in augustus 2024 met toezeggingen is afgesloten.

DSA

Op 30 april 2024 heeft de Commissie een klokkenluidersinstrument voor de wet inzake digitale diensten gelanceerd. De DSA Whistleblower Tool biedt personen met voorwetenschap een veilige en privacybeschermde manier om anonieme of toegeschreven indieningen van schadelijke praktijken door VLOP's en VLOSE's bij de Europese Commissie te delen.

"We moeten onze democratieën beschermen tegen elke vorm van buitenlandse inmenging. Wanneer we een dergelijke inmenging vermoeden, met name tijdens verkiezingen, moeten we snel en vastberaden optreden. Naar aanleiding van ernstige aanwijzingen dat buitenlandse actoren zich hebben bemoeid met de Roemeense presidentsverkiezingen door TikTok te gebruiken, onderzoeken we nu grondig of TikTok 3 de wet inzake digitale diensten heeft geschonden door dergelijke risico’s niet aan te pakken. Het moet glashelder zijn dat in de EU alle onlineplatforms, met inbegrip van TikTok, ter verantwoording moeten worden geroepen", aldus Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie.

"Als Europese Unie hebben wij de verantwoordelijkheid om onze democratische processen te beschermen tegen mogelijke manipulatie en inmenging. Ik ben ervan overtuigd dat ons onderzoek naar de praktijken van TikTok zal bijdragen tot een veiligere en betrouwbaardere onlineomgeving voor alle EU-burgers, en ik kijk ernaar uit nauw samen te werken met TikTok om eventuele problemen aan te pakken". aldu Henna Virkkunen, uitvoerend vicevoorzitter voor Technologische Soevereiniteit, Veiligheid en Democratie.