AIVD: 2025 wordt een onrustig jaar

De oorlog in Oekraïne duurt nog altijd voort. Ook als de oorlog eindigt zal Rusland nog steeds het Westen als vijand zien. Waakzaamheid vanwege mogelijke sabotage acties blijft ook dan geboden.

Cyberaanvallen

Rusland voert een oorlog op twee manieren: zichtbaar door de inzet van wapens en onzichtbaar via cyberaanvallen en ongewenste beïnvloeding. De dreiging van Rusland tegen Nederland blijft de komende jaren sterk aanwezig. Onderzoek door de AIVD en MIVD blijft daarom nodig.

Extra accent op China

De komende decennia wordt China gezien als een groeiende dreiging voor de nationale veiligheid en de westerse wereld. China’s opstelling in de wereld en het nastreven van zijn eigen doelen kunnen leiden tot grote dreigingen tegen de veiligheidsbelangen van Nederland en Europa en ondermijnt de bestaande internationale orde. Dat is bijvoorbeeld terug te zien in de opstelling van China ten aanzien van Rusland en de oorlog met Oekraïne en het agressieve optreden van China tegen Taiwan en in de Zuid-Chinese Zee.

Het streven van China om een leidende positie in de wereld te hebben heeft ook impact op economische veiligheidsvraagstukken van Nederland, bijvoorbeeld via cyberaanvallen op technologische bedrijven, maar ook op verschillende overheidsonderdelen.

Directeur-Generaal Erik Akerboom: “We zien op basis van inlichtingen een directe doorvertaling van Chinese intenties naar activiteiten en concrete handelingen om via spionage Nederlandse technologie en kennis te verwerven. Dat gaat heel systematisch. Boodschappenlijstjes beschrijven in detail om welke sectoren het gaat. Denk bijvoorbeeld aan halfgeleidertechnologie, de maritieme industrie of medische en biotechnologie. Daarom investeren de diensten onder meer in verder onderzoek naar economische veiligheidsvraagstukken.”

Criminele ondermijning groeiende dreiging voor de nationale veiligheid

De AIVD geeft ook prioriteit aan onderzoek naar de dreiging van criminele netwerken gericht tegen de nationale veiligheid. De bittere noodzaak voor dergelijk onderzoek blijkt uit tal van voorbeelden van nietsontziend geweld en de dreiging van aanslagen gericht tegen belangendragers van de democratische rechtsorde, zoals journalisten, advocaten, rechters of politici.

“Criminele netwerken brengen schade toe aan de nationale veiligheid. De AIVD signaleert dat criminele netwerken steeds professioneler worden, onder meer in het vergaren van inlichtingen. Dat is zorgelijk. AIVD onderzoek moet bijdragen aan het voorkomen van aanslagen tegen de rechtstaat en de bescherming van deze bedreigde belangendragers. De extra middelen die het kabinet vrij heeft gemaakt stellen de AIVD in staat om dat onderzoek te doen,” stelt DGAIVD Erik Akerboom.

Daarnaast doet de AIVD onderzoek naar de potentiële dreiging die uitgaat van criminele netwerken die trachten te infiltreren in de Nederlandse overheid en economie. Dit raakt aan de nationale veiligheidsbelangen, zoals sociale en politieke stabiliteit en economische veiligheid. Bij dat onderzoek heeft de AIVD ook oog voor mogelijke lacunes in wetgeving, beleid of de uitvoering, en wil die waar nodig inzichtelijk maken. Andere organisaties worden daarmee in staat gesteld om maatregelen te treffen waarmee zij deze zogenoemde systeemkwetsbaarheden kunnen afdekken.

Zo kan worden voorkomen dat criminele netwerken misbruik van wetgeving of regelgeving kunnen maken, of bij overheden weten te infiltreren om bijvoorbeeld aan persoonsgegevens te komen. Die kunnen worden gebruikt om geweld tegen criminele rivalen, maar ook vertegenwoordigers van de overheid vorm te geven.

Weerbaarheid

Het kabinet wil vanwege de veranderende dreigingsomgeving de maatschappelijke weerbaarheid versterken. Vanuit zijn rol daarbij combineert de AIVD ook in 2025 inlichtingeninformatie met weerbaarheidsexpertise om zo bij te dragen aan een weerbaar en zelfstandig Nederland. De onderzoeken van de AIVD leiden tot beter inzicht in de fysieke en digitale dreiging tegen de Nederlandse belangen. Netwerkpartners van de AIVD, zoals ministeries, kennisinstellingen op vitale sectoren, worden ook volgend jaar voorzien van dreigingsinformatie en veiligheidsadviezen, zodat zij maatregelen kunnen treffen om dreigingen te voorkomen of gevolgen te beperken.

Jaarplanbrief

De jaarplanbrief vormt een nadere uitwerking voor de AIVD van de begroting van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De brief geeft aan welke onderzoeksgebieden prioriteit krijgen van de dienst en waar accenten op zullen worden gelegd.

Lees ook: Kamerbrief Open Jaarplanbrief AIVD 2025