Gartner: 'Energie- en nutsbedrijven stappen over op AI-gestuurde operators in controlekamers'

Uit de 2025 Gartner CIO and Technology Executive Survey blijkt dat 94% van de Chief Information Officers (CIO's) in de energie- en nutssector van plan is hun AI-investeringen in 2025 te verhogen, met een gemiddelde toename van 38,3%. “AI-technologie staat op het punt de energie- en nutssector te transformeren,” zegt Jo-Ann Clynch, Senior Director Analyst bij Gartner. “Menselijke besluitvorming is cruciaal, maar vormt ook een belangrijke factor bij industriële ongevallen. AI-gestuurde operaties bieden een overtuigende oplossing door taken met herhaalbaarheid, precisie en zonder vooroordelen uit te voeren, mits ze goed worden beheerd.”

Dynamische circulaire processen

De energie- en nutssector stapt daarbij af van het traditionele model van door nutsbedrijven beheerde activa, gedreven door technologische vooruitgang en veranderende klantattitudes. Toekomstige decentralisatie via gedistribueerde energiebronnen, zoals zonnepanelen en energieopslag, maakt dynamische circulaire processen mogelijk waarbij door klanten beheerde intelligente activa kunnen bijdragen aan doelstellingen zoals kostenreductie, productie en comfort.

“CIO's in de energie- en nutssector moeten zich richten op het creëren van intelligente operaties om deze activa in hun digitale ecosysteem te integreren,” aldus Clynch. “Investeren in datainfrastructuur en analyses, overstappen naar cloudgebaseerde diensten en voorbereidingen treffen voor AI-integratie in controlekameroperaties zal hen helpen slagen in dit nieuwe competitieve landschap.”

Beveiligingsrisico's beheren

Het inzetten van AI-gestuurde operators in controlekamers vermindert de risico's van menselijke fouten en verhoogt de efficiëntie door realtime dataverwerking, voorspellend onderhoud en geautomatiseerde anomaliedetectie. Deze overgang brengt echter nieuwe kwetsbaarheden in cyber-fysieke beveiliging met zich mee. Het beheren daarvan brengt aanzienlijke investeringen in geavanceerde beveiligingsmaatregelen en naleving van veranderende regelgeving met zich mee.

“Organisaties moeten richtlijnen vaststellen, zoals toegangscontrole en handhaving van toepassingsbereik, voor de implementatie van hun AI-tools en de gegevens waartoe deze tools toegang hebben,” meldt Clynch. “CIO's zouden een AI-strategie moeten ontwikkelen die is afgestemd op zakelijke doelen, ondersteund door sterke governance- en beveiligingskaders, en moeten zorgen voor training van het personeel en upgrades van de infrastructuur voor effectief beheer en schaalbaarheid.”

Prioriteiten voor een succesvolle overgang naar AI-gestuurde operaties

Om de overgang naar AI-gestuurde operaties succesvol te navigeren en de voordelen van AI-gestuurde besluitvorming volledig te benutten, adviseert Gartner CIO's in de energie- en nutssector zich te richten op de volgende prioriteiten:

• Verbeteren van operationele efficiëntie: Ontwikkel een uitgebreid AI-integratieplan. Identificeer belangrijke gebieden in controlekameroperaties waar AI menselijke fouten kan minimaliseren en stel governance-controles in voor implementatie en monitoring om risico's te beperken.
• Versterken van de beveiliging van cyber-fysieke systemen: Implementeer geavanceerde beveiligingspraktijken en investeer in maatregelen die zijn afgestemd op AI-systemen, zoals quantumversterkte beveiliging. Voer regelmatig audits uit van essentiële beveiligingsmaatregelen, inclusief kwetsbaarheidsbeoordelingen en incidentresponsplanning.
• Bevorderen van effectieve samenwerking tussen mens en AI: Train controlekamerpersoneel in AI-technologieën om ervoor te zorgen dat ze effectief kunnen samenwerken met AI-systemen. Benadruk toezicht, interpretatie van AI-uitvoer en het behoud van kritisch denken in besluitvorming.

Meer informatie is voor klanten van Gartner beschikbaar in het rapport 'Predicts 2025: Navigating the Digital Nexus in Power and Utilities.' Daarnaast maakt Gartner een gratis onderzoek beschikbaar, dat uiteenzet hoe u een veerkrachtige cybersecurity-roadmap kunt bouwen

Gartner-analisten presenteren het nieuwste onderzoek en advies voor leiders op het gebied van beveiliging en risicobeheer tijdens de Gartner Security & Risk Management Summits, die plaatsvinden op 3-4 maart in Sydney, 10-11 maart in India, 7-8 april in Dubai, 9-11 juni in National Harbor, MD, 23-25 juli in Tokio, 5-6 augustus in São Paulo en 22-24 september in Londen.