EU Ombudsman hekelt draaideur tussen Europol en chatcontrole-lobbyist Thorn

De klacht, ingediend door voormalig Europarlementariër Patrick Breyer van de Piratenpartij, richtte zich op Cathal Delaney, een voormalig Europol-medewerker die werkte aan een AI-pilotproject voor de detectie van kindermisbruikmateriaal (CSAM). Delaney stapte over naar Thorn, een organisatie die zich inzet voor chatcontrole-technologie, en registreerde zich als lobbyist in de Duitse Bundestag. Hij nam zelfs deel aan een Europol-bijeenkomst met voormalige collega's om een product te presenteren.

"Europol heeft nagelaten deze belangenverstrengeling aan te pakken, waardoor de integriteit en onpartijdigheid van haar acties in gevaar is gebracht," aldus de Ombudsman in haar beslissing. Delaney mocht zelfs nog twee maanden in dezelfde functie bij Europol blijven werken voor zijn overstap.

Belangenverstrengeling

Europol heeft nu toegezegd extra maatregelen te nemen om belangenverstrengeling te voorkomen, waaronder herplaatsingen, functiewijzigingen en het intrekken van de toegang tot gevoelige informatie voor medewerkers die van baan willen veranderen.

Breyer verwelkomt de uitspraak en stelt: "Wanneer een voormalig Europol-medewerker zijn interne kennis en contacten verkoopt om persoonlijk bekende EU-Commissiemedewerkers te lobbyen, is dit precies wat voorkomen moet worden. Sinds de onthulling van 'Chatcontrol-Gate' weten we dat het EU-voorstel voor chatcontrole uiteindelijk een product is van lobbywerk door een internationaal surveillance-industrieel complex. Om te zorgen dat dit nooit meer gebeurt, moet het surveillance-lobby-moeras worden drooggelegd."

De Ombudsman merkte op dat Europol in eerste instantie "vergeten" was om beperkingen op te leggen aan de voormalige medewerker en dat in een ander geval een medewerker niet eens toestemming had gevraagd voor de overstap, zonder gevolgen. Verder is er geen controle op de naleving van opgelegde beperkingen.

NGO

Breyer benadrukt dat Thorn, ondanks de formele status van NGO, in feite een commerciële organisatie is met miljoenen aan softwareverkoop en aanzienlijke lobby-uitgaven. Hij stelt dat Europol bij het beoordelen van belangenverstrengeling zich niet alleen moet richten op directe commerciële voordelen, maar ook op het voorkomen van lobbywerk dat de wetgeving en beslissingen van de Commissie beïnvloedt.

Breyer pleit ook voor automatische sancties bij overtredingen en voor meer transparantie, waaronder het publiceren van een gedragscode en een jaarverslag over de activiteiten met betrekking tot belangenverstrengeling. Hij vindt dat de Parlementaire Controlecommissie (JPSG), die toezicht houdt op Europol, geïnformeerd moet worden over potentiële belangenverstrengelingen.

Het controversiële EU-voorstel voor chatcontrole blijft voorlopig vastzitten, omdat er geen gekwalificeerde meerderheid is onder de EU-lidstaten om de digitale vertrouwelijkheid op te heffen en veilige encryptie te doorbreken, noch een meerderheid om chatcontrole uit het voorstel te verwijderen.